Η Νατάσα Παυλίτσεβιτς μάς μιλά για το «Κάπου Αλλού»!

Μία νέα συγγραφέας μάς συστήνεται από τις εκδόσεις Bell. Νέα, όχι μόνο ηλικιακά, αλλά και συγγραφικά, αφού το «Κάπου Αλλού» είναι το πρώτο της βιβλίο (περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ), ήδη όμως έχει πάρει το δρόμο του και έχει αποκτήσει φανατικό κοινό.

Κυρία Παυλίτσεβιτς, πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.

Το “Κάπου Αλλού” είναι ένα μυθιστόρημα για το δεσμό δυο γυναικών, με φανταστικό στοιχείο. Η Εύα και η Δάφνη σε ένα κρίσιμο σημείο της σχέσης τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια αλλόκοτη πραγματικότητα: τα δέντρα, τα χωράφια, τα σπίτια του διπλανού χωριού όλο και αποτραβιούνται. Ο κόσμος μοιάζει να συνεχίζει δίχως εκείνες, αφήνοντάς τες παγιδευμένες κάπου αλλού. Το φανταστικό λειτουργεί ως μέσο για εξηγήσει προβλήματα επικοινωνίας, ανασφάλειες, και κοινωνικά ζητήματα χωρίς το βιβλίο να κουράσει ή να κηρύττει. Δούλεψα πολύ, ώστε να μην υπάρχει περιττό βάρος στο κείμενο και οι αναγνώστριες μέχρι τώρα λένε ότι διαβάζεται σε λίγες μέρες.

Πώς προέκυψε η ιδέα για το «Κάπου Αλλού»;

Ήθελα να συμμετάσχω στο National novel writing month. Συζητούσα πλοκές με τον άντρα μου, επίσης συγγραφέα, Κωνσταντίνο Κέλλη. Μέσα από την κουβέντα προέκυψε η βασική ιδέα του “Κάπου Αλλού”: ένα σπίτι όπου το φυσικό περιβάλλον αποτραβιέται. Με ενδιέφερε συγγραφικά η συναισθηματική ένταση που βγάζει ένα ζευγάρι οπότε ήθελα να έχω δύο βασικούς  χαρακτήρες. Ήθελα επίσης να είναι αρκετά αποκομμένοι από τον κύκλο τους, ώστε να έχουν όλη την πίεση που βάζει αυτό σε μια σχέση, και σκέφτηκα ένα ομόφυλο ζευγάρι με συντηρητικές οικογένειες. Η κινητική αναπηρία που έχει η Δάφνη δρα συμβολικά για τη δυναμική μεταξύ των χαρακτήρων κι επίσης έδωσε βήμα για κοινωνικό σχόλιο που βγαίνει οργανικά μέσα από το κείμενο.

Πόσο καιρό σας πήρε η συγγραφή;

Το πρώτο σχέδιο του “Κάπου Αλλού” ολοκληρώθηκε σε ένα μήνα, όμως η διαδικασία που ακολούθησε ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρα. Με παρά πολλές διορθώσεις. Κατόπιν της πρώτης θέσης που έλαβα στον πρώτο διαγωνισμό διηγήματος του ΦantastiCon, πήρα ως βραβείο την επιμέλεια ενός έργου μου από μια εκ των κριτών, τη συγγραφέα Ευθυμία Δεσποτάκη. Μετά τα σχόλια της ξαναδούλεψα το κείμενο, κι έπειτα το έδωσα σε beta readers. Συνέχισα τη δουλειά βάσει όλων των δικών τους παρατηρήσεων. Μετά από κάθε επιμέλεια το ξαναδιάβαζα με φρέσκα ματιά. Όπως καταλαβαίνεις, έχω διαβάσει το ίδιο μου το βιβλίο πάρα πολλές φορές. Όταν επικοινωνούσα με τον εξαίρετο επιμελητή της Bell Παναγιώτη Τασιόπουλο, το είχα πλέον μάθει απ’ έξω! Ευτυχώς τώρα που βγαίνουν οι κριτικές βλέπω ότι δεν πήγε μάταια τόση δουλειά. Το κείμενο αναπνέει, διαβάζεται γρήγορα και λέει αυτά που ήθελα να πει.

Πώς είναι η ζωή μιας δασκάλας στη Σουηδία;

Καταρχάς, έχω δουλειά. Το επάγγελμα του δασκάλου δε θεωρείται από τους Σουηδούς ως ελκυστικό λόγω των σπουδών στο πανεπιστήμιο, που για αυτούς δεν είναι μονόδρομος, κι επίσης λόγω του μετρίου μισθού για τα σουηδικά δεδομένα. Παρότι αγαπώ τη δουλειά μου, θα ήθελα να μπορούμε να είμαστε πιο αυθεντικοί στις σχέσεις μας με τα παιδιά και τους γονείς. Υπάρχει ο φόβος ότι θα σπιλωθεί η φήμη του σχολείου αν είσαι ευθύς στο τί χρειάζεται ένας μαθητής. Επίσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων εκλογών η γενική γραμμή για τους εκπαιδευτικούς ήταν να είναι ουδέτεροι και να μη σχολιάσουν τίποτα σχετικό. Πώς να είμαι όμως ουδέτερη όταν ένα από τα μεγαλύτερα κόμματα οι “Σουηδοδημοκράτες”, είναι ανοιχτά ρατσιστικό και έχει δεσμούς με ναζιστικά μέτωπα; Υπάρχει λοιπόν μια έλλειψη αυθεντικότητας. Ακόμη και τα δημόσια σχολεία δρουν με μια λογική μπάτζετ που δυσκολεύει τον πραγματικό σκοπό της εκπαίδευσης. Πάντως είμαι πολύ ευχαριστημένη που ασκώ το επάγγελμα που σπούδασα. Δυστυχώς δε μπορώ να πω το ίδιο για όλες τις συμφοιτήτριές μου που μένουν στην Ελλάδα, παρότι είναι ικανότατες παιδαγωγοί.

Αν είχατε την επιλογή να ζήσετε «Κάπου αλλού» στο χωροχρόνο, ποια εποχή θα διαλέγατε;

Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση! Ως γυναίκα, φεμινίστρια κι Ελληνίδα, αμφιβάλλω ότι πηγαίνοντας προς τα πίσω θα βελτίωνα τη θέση μου. Όσο για το μέλλον, φοβάμαι μήπως δικαιώματα που θεωρώ κεκτημένα θα έχουν καταργηθεί (Πρόσφατα είδαμε τις αφίσες κατά των αμβλώσεων στο Σύνταγμα. Τέτοιες εικόνες ζωγραφίζουν ένα άκρως δυστοπικό μέλλον). Προτιμώ λοιπόν να κάτσω στο εδώ της Σουηδίας όπου έχω φτιάξει τη ζωή μου, και στο τώρα του 2020 και να παλεύω με το δικό μου μικρό τρόπο, ώστε το αύριο να είναι καλύτερο.

Πότε μια αγάπη μπορεί ν’ αποβεί καταστροφική;

Κάθε φορά που η αγάπη εκφράζεται  με όρους κτήσης, πρέπει να είμαστε καχύποπτοι. Ειδικά οι γυναίκες έχουμε μάθει να αφήνουμε τους άντρες να μας “κυνηγούν”, να μας “κατακτούν”. Αυτό το αφήγημα δεν αποτελεί βάση για σχέση μεταξύ ίσων. Πρέπει λοιπόν να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον έρωτα οι ίδιοι. Όταν νιώθουμε έτοιμοι να εμπιστευτούμε τα προσωπικά μας “θέλω” σε μια σχέση και να απαιτήσουμε σεβασμό για τα όρια μας, ας αφεθούμε.

«Το σπίτι, η φυγή, η επιστροφή». Τα τρία μέρη του βιβλίου σας. Τί σημαίνει για εσάς η καθεμιά απ’ αυτές τις λέξεις;

Ξυπνάνε για μένα πολύ ανθρώπινα συναισθήματα. Όλοι χρειαζόμαστε ένα σπίτι, ένα χώρο ασφαλείας. Για να βρούμε όμως την πλήρη ταυτότητα μας πρέπει να γνωρίσουμε κάτι πέρα από αυτό, να “φύγουμε”. Κι όταν πια έχουμε κερδίσει σε εμπειρίες έρχεται η ώρα να επιστρέψουμε, ιδανικά ωριμότεροι. Οι χαρακτήρες στο βιβλίο προσπαθούν να κάνουν αυτή τη μετάβαση, θα αποβεί όμως ιδιαίτερα δύσκολη.

Ετοιμάζετε νέα δουλειά;

Για την ώρα απολαμβάνω τη θερμή αποδοχή του “Κάπου Αλλού”. Άκουσα από αναγνώστριες ότι περιμένουν ήδη “το επόμενο” και δε θέλω να τις απογοητεύσω με κάτι λιγότερο ποιοτικό. Το καλοκαίρι είχα γράψει πολλές σημειώσεις για ένα μυθιστόρημα, αλλά δεν είμαι σίγουρη αν είμαι στην φάση που πρέπει για να γραφτεί. Θα συγκεντρωθώ μάλλον σε διηγήματα μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς και θα προσπαθήσω να δω κάποιο από αυτά να τυπώνεται στην αγγλική γλώσσα. Μετά είναι ώρα για το μυθιστόρημα.

Σας ευχαριστούμε πολύ!

Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ για αυτή την ωραία συνέντευξη!