Γιώτα Ιωαννίδου: «Το πιο άτιμα και επικίνδυνα ψέματα είναι αυτά που λέμε στον εαυτό μας»

Μια ιστορία που μοιάζει πολύ πεζή, καθημερινή εκτυλίσσεται στις σελίδες της νουβέλας της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν (περισσότερα δείτε εδώ).

Κυρία Ιωαννίδου, πείτε μας λίγα λόγια για το «Coffeetime».

To «Coffee time» είναι μία νουβέλα που έχει τόσο την αίσθηση αυτού που αποδίδει ο τίτλος της, όσο και τον ρυθμό.  Πόσα λεπτά κρατάει για να αγοράσει μία εργαζόμενη παντρεμένη γυναίκα έναν καφέ, πριν πάει στην δουλειά της; Τι μπορεί να σκέφτεται όσο της τον ετοιμάζουν; Τι και ποιους παρατηρεί και γιατί η προσοχή της πηγαίνει εκεί; Πόσο μπορεί να δραπετεύσει μέσα από αυτήν την καθημερινή στιγμιαία απόλαυση από την στεγνή και ισοπεδωμένη από τα άπειρα πρέπει ζωή της. Και τελικά τι συμβαίνει, όταν στο καφέ αυτό συναντά έναν άνδρα, που μονάχα με το βλέμμα του ανάβει και πάλι την σβησμένη για χρόνια ερωτική φλόγα μέσα της; Είναι μία καθημερινή ιστορία γραμμένη σε δύο άξονες. Από την μία η αφήγηση των όσων συμβαίνουν στο καφέ κι από την άλλη ένας εσωτερικός μονόλογος για τα όσα συμβαίνουν μέσα της. Πως μπορεί τελικά η ηρωίδα να ισορροπήσει υπό αυτές τις συνθήκες  και να μην υποκύψει στο δίλημμα ενός έρωτα;

«Οι πολυάσχολοι άνθρωποι έχουν λόγο να κλαίνε»;

Ναι, έχουν λόγους πολλούς να κλαίνε οι πολυάσχολοι άνθρωποι. Γιατί ζουν ξεχνώντας την ίδια τους την ύπαρξή μέσα από τις καθημερινές εξαντλητικές τους υποχρεώσεις. Γιατί δεν σταματούν να «τρέχουν», το πιο σύνηθες ρήμα που χρησιμοποιούν σήμερα οι άνθρωποι, μ’ αποτέλεσμα να χάνουν ουσιαστικά την αίσθηση της εμπειρίας που ζούνε. Να χάνονται και να λειτουργούν μηχανικά. Γιατί όσα κάνουνε, συχνά είναι επιλογές των άλλων κι όχι αληθινά δικές και το πιο θλιβερό δεν το συνειδητοποιούν καν. Έχουν λόγο να κλαίνε, γιατί ύπουλα τους καταδιώκει ένα αίσθημα μοναξιάς και μια πικρή αίσθηση ματαιότητας μέσα σ’ όλο αυτό το κυνηγητό με την σκιά τους. Κλαίνε, μόνο που κλαίνε κρυφά κι από τον ίδιο τους τον εαυτό, γιατί δεν αντέχουν να ομολογήσουν πως ζωή που δεν μοιράζεται είναι ζωή χαμένη, όπως λέει και το τραγούδι.

Αν σκηνοθετούσατε για το θέατρο το «Coffeetime» ποιους ηθοποιούς θα επιλέγατε για πρωταγωνιστές;

Θα διάλεγα για την ηρωίδα τη Γιούλικα Σκαφιδά, γιατί έχει ιδιαίτερη παρουσία,  μία κάποια μελαγχολία στο βλέμμα και ταυτόχρονα μία εσωτερική ανοιχτωσιά. Αυτό αμέσως με πείθει ότι μπορεί να αποδώσει την αίσθηση του εσωτερικού «ρουφήγματος» της ηρωίδας, αλλά και της καλά κρυμμένης πια φλόγας λαχτάρας για ζωή. Έχει έναν ερωτισμό, όχι σε πρώτο πλάνο θα έλεγα, που όταν όμως εκφράζεται την κάνει ακτινοβόλα. Την μεταλλάσσει. Αυτό ακριβώς που συμβαίνει με την ηρωίδα. Και για το Δημήτρη θα επέλεγα τον Γιώργο Χρυσοστόμου. Έχει και την αρρενωπότητα και την ευγένεια του ήρωα, αλλά κι αυτή την δύναμη ενός άνδρα που έχει γαλουχηθεί στην λαϊκή τάξη κι αυτό του προσδίδει δύναμη και ντομπροσύνη. Είναι μία ευγένεια που προκύπτει από καλλιέργεια ψυχής κι όχι από καλούς τρόπους. Από εσωτερική καλοσύνη και γενναιοδωρία.

«Πόσο μπορεί να κρατήσει ένα ψέμα»;

Μπορεί να κρατήσει και για μία ζωή ολόκληρη. Μπορεί όλη σου η ζωή να είναι ένα ψέμα. Βέβαια ακόμα και στο ψέμα υπάρχουν ποιότητες. Άλλο είναι αυτό της απάτης, της αποπλάνησης, της προδοσίας, Αυτό που βλάπτει τον άλλον. Κι άλλο αυτό που λέγεται ακόμα κι από ευγένεια, γιατί η αλήθεια συχνά δεν αντέχεται, μια και μπορεί να πληγώσειανεπανόρθωτα τον άλλον. Ξέρετε δεν πιστεύω ότι πρέπει πάντα να λέμε την αλήθεια. Και ποια είναι η αλήθεια τελικά; Άλλη για τον καθένα κι από διαφορετική οπτική. Οπότε το να μην λες την αλήθεια είναι άλλου τύπου ψέμα. Για παράδειγμα μπορεί ν’ αγαπάς κάποιον, αλλά να μην τον θεωρείς τόσο αξιο και ικανό για πολλά. Θα πας να του το πεις; Τον πέθανες. Ούτε φυσικά  θέλεις να τον φλομώσεις στο ψέμα. Αλλά και την αλήθεια, την δική σου αλήθεια, την γνώμη σου, να του την πεις δεν μπορείς. Επιλέγεις την σιωπή. Μια ιδανική γέφυρα μεταξύ του ψέματος και της αλήθειας.

Πάντως το πιο άτιμα και επικίνδυνα ψέματα είναι αυτά που λέμε στον εαυτό μας. Τα θεωρώ πολύ πιο επικίνδυνα για όλους. Κι αυτό γιατί από όσα πιστεύουμε μέσα μας πηγάζει το αίσθημα ευθύνης προς τον εαυτό σου και προς τους άλλους, ή η έλλειψή του. Βέβαια συχνά ορισμένα από αυτά τα ψέματα φτάνουν να γίνουν σχεδόν απαραίτητα για την επιβίωση κάποιου, το ζωτικό ψεύδος που έλεγε  ο Ίψεν. Αν δεν τα είχε  πλάσει, μπορεί και να μην άντεχε να συνεχίσει να υπάρχει. Μεγάλη, πολύ μεγάλη κουβέντα.

Πιστεύετε στο ποτέ και το πάντα;

Πιστεύω και στα δύο. Και στο ποτέ. Και στο πάντα. Γιατί στην ουσία είναι οι δύο άκρες του ίδιου νήματος. Πιστεύω και στα δύο κι αυτό δεν είναι αντιφατικό, γιατί αισθάνομαι τον χρόνο, τον βιώνω μέσα μου με πολύ διαφορετική ένταση κάθε φορά. Άλλοτε συρρικνώνεται κι άλλοτε διαστέλλεται. Δεν είναι ποτέ ίδιος, σταθερός. Είναι φορές που γεγονότα, εμπειρίες, αισθήματα είναι σαν να μην τα έζησες ποτέ, γιατί αυτό που σου άφησαν, βαθιά το έκρυψες στα κρυμμένα κύτταρα του χρόνου, καθώς δεν θέλεις κι επιλέγεις να μην το θυμάσαι. Κι είναι άλλα που ισχύουν για πάντα, ακόμα κι αν κράτησαν για μία στιγμή. Όταν αγαπάς κάποιον, ό,τι κι αν συμβεί, είτε χωρίσεις, είτε δεν τον ξαναδείς ποτέ, τον αγαπάς για πάντα. Γιατί όταν αγαπάς, δεν ξεαγαπάς. Αυτήν την ποιότητα έχει η ένταση της ερωτικής φλόγας που βιώνει η ηρωίδα. Μπορεί να κράτησε ελάχιστα, αλλά το ότι κατάφερε να την αφυπνίσει παίρνει διαστάσεις παντοτινής παρουσίας και εσωτερικής καταγραφής. Πάντα θα θυμάται ότι αυτός ο άνδρας την ξύπνησε και χάρη σ’ αυτόν ξαναβρήκε τον εαυτό της.

Αν έπρεπε να βάλετε μουσική υπόκρουση στην ιστορία σας, ποιο τραγούδι θα διαλέγατε;

Τι ωραία ερώτηση! Ξέρετε συνήθως έτσι σκέπτομαι, η κάπως έτσι μου έρχεται και η έμπνευση. Λοιπόν θα διάλεγα του Moby τo Everloving. Γιατί έχει την δυναμική ενός ταξιδιού, ενός ταξιδιού δραπετεύσεις όπως αυτό που βιώνει η ηρωίδα μέσα σε λίγα λεπτά. Έχει μία μελαγχολία το κομμάτι αυτό, όπως οι σκέψεις που κάνει για την ζωή της, αλλά ύστερα ο ρυθμός αλλάζει και γίνεται δυναμικός, συναρπαστικός, όπως η ερωτική έλξη που νιώθει γι’ αυτόν τον άνδρα. Κι ύστερα εναλλάσσεται πάλι μ’ έναν πιο χαμηλό ρυθμό, λες και θέλει να γειώσει ακόμα κι αυτήν την ένταση, όπως η ηρωίδα προσπαθεί να γειώσει τον έρωτα της. Κι όλα αυτά εναλλάσσονται σαν κύμα. Το αγαπώ πολύ αυτό το κομμάτι. Και ναι μου ‘ρθε αμέσως μόλις διάβασα την ερώτηση. Αυτό θα ήταν.

Ετοιμάζετε νέα δουλειά;

Ολοκληρώνω ένα μυθιστόρημα που κάπως και μένα την ίδια με εκπλήσσει. Παρωδία, σάτιρα, δεν ξέρω πως να το χαρακτηρίσω ακόμα. Επίσης ξεκινώ ένα δεύτερο θεατρικό εργαστήρι, εκτός από την ομάδα των Χοροταξιδευτών, που θα είναι αυτή την φορά  Θεατρικό Παιχνίδι για ενηλίκους κι αυτό ναι με ιντριγκάρει. Έχω διάθεση για πράγματα που να χουν λίγο τρέλα, κέφι και γέλιο. Και ανατροπές. Να κάνουμε μια ομάδα που η δυναμική των ανθρώπων η ίδια να μας οδηγήσει στο αποτέλεσμα. Αυτό άλλωστε ζω, όταν γράφω κι αυτό με μαγεύει στην γραφή. Στο θέατρο είναι πιο δύσκολο, γιατί απαιτεί εξαιρετική επικοινωνία και συντονισμό από όλους. Για να δούμε! Να μαστε καλά κι όλα καλά!

Σας ευχαριστούμε πολύ!

Σας ευχαριστώ πολύ για την πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία!