Αριστούλα Δάλλη: «Το μέλλον γοητεύει, διεγείρει την φαντασία και τα ταξίδια των ονείρων»

Την πρώτη της συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο «Το δέρμα της φώκιας» μάς συστήνει η Αριστούλα Δάλλη που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Βακχικόν (περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ). Με επικοινωνιακό εργαλείο το δέρμα, ως διαχωριστικό υλικό του εσωτερικού σώματος με το εξωτερικό, αλλά και το  περιβάλλον, οι ιστορίες εσωκλείουν αγάπη, μίσος, προδοσία, ζωή, εγωισμό και θάνατο.

Κυρία Δάλλη, πείτε μας λίγα λόγια για το «Δέρμα της Φώκιας».

Ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνεται να μιλήσω για το βιβλίο μου «Το δέρμα της φώκιας». Είναι το πρώτο βιβλίο μου και φιλοξενεί ιδέες, σκέψεις, προβληματισμούς που γεννήθηκαν στιγμές προσωπικής μου βύθισης στη δεξαμενή των εμπειριών μου. Είναι απόσταγμα της σχέσης μου με τους άλλους, είναι η συνάντηση του εγώ με το εσύ σ΄ ένα χώρο που είναι το εμείς.

Το «Δέρμα της φώκιας» είναι το υπαρξιακό «Συν-Είναι» κατά τον φιλόσοφο Χάιντενγκερ, διότι η ύπαρξη μας επιβεβαιώνεται μέσα από τη σχέση μας με ένα άλλο «Είναι». Είναι ύμνος στη ζωή η συνάντηση των ανθρώπων.

Η συγγραφή, ήταν και συνεχίζει να είναι, το μονοπάτι για να γνωρίσω και να συνομιλήσω με τον εαυτό μου και το βιβλίο το μοίρασμα των εμπειριών μου μέσω της αφήγησης και της μυθοπλασίας.

Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;

Δανείστηκα τον τίτλο από το πρώτο διήγημα της συλλογής που η ηρωίδα της ιστορίας, είναι η μικρή φώκια και η απώλεια του δέρματος της ήταν απειλή της ταυτότητας της. Το δέρμα, σε όλα τα έμβια όντα, είναι πομπός και δέκτης ερεθισμάτων του έξω και έσω κόσμου. Η συνάντηση, το φιλτράρισμα, η αποδοχή ή η απόρριψη των μηνυμάτων ορίζει και τη θέση της υπαρξιακής οντότητας μας. Ας μην ξεχνάμε ότι από την βρεφική ηλικία μας, πριν ακόμη έχουμε γνώση της γλώσσας, επικοινωνήσαμε μη λεκτικά μέσω των αισθήσεων και το δέρμα είναι ο ενδιάμεσος κρίκος αυτής της υπαρξιακής μας βεβαιότητας.

Όσο γιατί το δέρμα της φώκιας, είναι αλήθεια, ότι με γοητεύει αυτό το θηλαστικό με τ΄ ανθρώπινα- ας μου επιτραπεί να πω- θηλυκά χαρακτηριστικά στοιχεία. Ζει ανάμεσα σε στεριά και θάλασσα, μοναχική και ντροπαλή, προτιμάει τις παράκτιες απομονωμένες σπηλιές αλλά πάντα φιλική με τους ανθρώπους και ιδιαίτερα προστατευτική με τα μικρά της. Ταξιδεύει μακριά και είναι δεινή κολυμβήτρια σε βαθιές καταδύσεις. Επί πλέον το δέρμα της είναι ανθεκτικό αλλά συγχρόνως όμορφο, λαμπερό, βελούδινο στην αφή. Αγαπώ τη φώκια και την αμφίβια ζωή της.

Θα σας ευχαριστούσε ή θα σας φόβιζε αν μπορούσατε να προβλέψετε το μέλλον;

Το μέλλον σίγουρα είναι μια εξελικτική διαδικασία που μας οδηγεί στο άγνωστο με όλο το φόβο της απώλειας του ελέγχου και την αντίστοιχη άμυνα και αποφυγή. Η επανάληψη μέχρι καταναγκασμό μάς είναι οικεία, αλλά σίγουρα κουράζει η ρουτίνα της. Το μέλλον γοητεύει, διεγείρει την φαντασία και τα ταξίδια των ονείρων. Φέρνει νέες αντιλήψεις και ανατροπές στον μικρόκοσμο και τολμηρές ανακαλύψεις στον μακρόκοσμο. Είναι γοητευτικό να βλέπεις τον κόσμο μέσα από ένα τάμπλετ και μια οθόνη, αλλά επικίνδυνο, μια ουτοπία, αν χαθεί και αλλοτριωθεί η χαρά της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ρομποτική ζωή γοητεύει αλλά απειλεί με την διαφοροποίηση της επικοινωνίας του έξω κόσμου με την εσωτερική ανθρώπινη αίσθηση της ύπαρξης μας.

Τι είναι για εσάς προδοσία;

Η λέξη «Προδοσία» είναι καταγραμμένη στο μυαλό μας ως κάτι κακό, γιατί σημαίνει την αθέτηση μιας συμφωνίας, υπόσχεσης, όρκου δέσμευσης και καθήκοντος. Η προδοσία γενικά εγείρει αρνητικά συναισθήματα και είναι συχνά ο κύριος λόγος διακοπής οικείων προσωπικών σχέσεων, αλλά και ευρύτερων ακόμη και ιδεολογικών θέσεων και απόψεων.

Όμως έχει και ευρύτερη έννοια. Προέρχεται από το ρήμα «προδίδω» που στη ρίζα του σημαίνει «παραδίδω» κάτι σε κάποιον άλλον. Αυτό σηματοδοτεί μία μετάβαση, λύση μιας συμφωνίας με αρνητικό αποτέλεσμα, άρα ανέντιμη έως βδελυρή ανάλογα με το είδος και μέγεθος της. Παράλληλα αυτή η λύση οδηγεί σε μορφή ελευθερίας, μία μετάβαση από το ψέμα στην αλήθεια, από τις παλιές καταγραφές σε νέες, από την απάθεια για τη ζωή σε ενεργή δράση, με κίνητρο την αγάπη, σε ότι νέο υπάρχει και δίνεται για επιβεβαίωση της ύπαρξης. Η προδοσία είναι ευκαιρία για αλλαγή και αφορά τις σχέσεις με τους άλλους αλλά και τη σχέση με τον εαυτό μας.

«Πώς γράφεται ένα ποίημα»;

Η λέξη «ποίημα» από το ρήμα «ποιώ» σημαίνει «δημιουργώ» και είναι μία κατασκευή, μία πολιτισμική διανοητική εργασία. Ο λυρικός ποιητής Σιμωνίδης ο Κείος (5ος αι.π.Χ) λέει ότι «Η ζωγραφιά είναι ποίηση σιωπηλή και η ποίηση είναι ζωγραφιά που μιλάει» Για να γραφεί ένα ποίημα πρέπει οι αισθήσεις, τα συναισθήματα, οι εσωτερικοί ήχοι και εικόνες να συναντηθούν σε αρμονική σχέση ή σύγκρουση με τους ήχους, τον ρυθμό και τις εικόνες του κόσμου.

Είναι υπαρξιακή ανάγκη και όταν αυτή πάρει μορφή με τον γραπτό λόγο γεννιέται ένα ποίημα που είναι η ουσία της ύπαρξης. Είναι συνάντηση της ύλης και του πνεύματος, των επιθυμιών και των πρέπει, του ενστίκτου της ζωής και του θανάτου, χωρίς αυτό να διαγράφει την αιώνια σύγκρουση ή αποδοχή των αντιθέτων δυνάμεων της ψυχής. Δεν γράφεται ποίηση, λένε οι μεγάλοι δημιουργεί του ποιητικού λόγου, αν δεν βυθιστείς στο κοσμογονικό χάος που η μικρογραφία του είναι «Ο εαυτός μας» με όλο το φως και το σκοτάδι του. Προσωπικά, αυτή η βύθιση στις υπαρξιακές αναζητήσεις μου, περνούν για πολύ καιρό το στάδιο της κυοφορίας αλλά μετά, με οδύνες γέννας, παίρνει ζωή ένα ποίημα. Και είναι αυτό μια συνομιλία ανάμεσα με την έξω και μέσα πραγματικότητα του εαυτού, του υλικού και πνευματικού σώματος που είναι θεϊκό συμπαντικό δημιούργημα.

Απέχει πολύ το μίσος από την αγάπη;

Θεωρώ πως όχι. Είναι από τα βαθύτερα συναισθήματα που ορίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Ο ψυχαναλυτής Aldo Karotenouto στο έργο του «Αγάπη και Μίσος» υποστηρίζει ότι είναι οι δύο όψεις ενός και του αυτού νομίσματος. Είναι ο Ιανός με τα δύο του πρόσωπα. Και τα δύο συναισθήματα είναι αυτά που πυροδοτούν τα πάθη της ανθρώπινης ύπαρξης και αυτά τα ίδια που την εξελίσσουν και την απελευθερώνουν για το επόμενο προσωπικό ταξίδι. Το ένα ενισχύει το άλλο και το δυναμώνει. Είναι ψυχικό ερέθισμα για να γραφεί ποιητικός και πεζός λόγος μέσα από την συνύπαρξη τους.

Ποιο «Εγώ» υπερισχύει σήμερα στους ανθρώπους κατά τη γνώμη σας;

Η γρήγορη μετάβαση από την βιομηχανική, στην ψηφιακή και στην καλπάζουσα μελλοντική εποχή της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί ένα υπαρξιακό φόβο που εγείρει τον φόβο της αλλοτρίωσης και της γνωστής ως τώρα ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο ενστικτώδης ερπητοειδής εγκέφαλος της επιβίωσης εγείρει την εσωστρέφεια και τον ατομικισμό με αποτέλεσμα την επιθετικότητα και την απάνθρωπη συμπεριφορά, χωρίς εν-συναίσθηση και ανάγκη επικοινωνίας. Το εγώ που υπερισχύει στην επικοινωνία, δυστυχώς συχνά, είναι το «Ναρκισσιστικό εγώ» που δεν ξέρει να επικοινωνεί με τον απέναντι άλλον πέρα από τον εαυτό του που αγγίζει τον αυτισμό.

Ετοιμάζετε νέα δουλειά;

Υπάρχει δουλειά που περιμένει να πάρει την τελική μορφή της σε ποιητική συλλογή. Αλλά αυτό που έχει πάρει το δρόμο του είναι σχετικό με την επαγγελματική μου ενασχόληση. Είναι μία μελέτη της εικαστικής θεραπευτικής προσέγγισης σε άτομα με ειδικές ανάγκες και αναφέρεται στην δύναμη της εικόνας ν΄ αλλάζει προς το καλύτερο συμπεριφορές επικοινωνίας στις σχέσεις των ανθρώπων, ακόμη και όταν υπάρχει μία μη αναστρέψιμη βιολογική σωματική βλάβη.

Δεν είναι μυθοπλασία αλλά μία ζωντανή διαδραστική βιωματική ιστορία δύο ετών δουλεύοντας μαζί τους που άλλαξε και την δική μου κοσμοαντίληψη. Είναι δώρο τα εικαστικά έργα αυτών των ατόμων που μας στέλνουν μη λεκτικά ποιήματα μ΄ ένα τρόπο υπερβατικό, φυσικά αλληγορικό. Πιστεύω να βρει την ολοκλήρωση του στο εγγύς μέλλον, είναι στόχος και βαθιά επιθυμία μου.

Σας ευχαριστούμε πολύ!

Ευχαριστώ που μου δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσω γι΄ αυτή την επιθυμία της πραγμάτωσής της.