
Το νέο βιβλίο της Χρύσας Μαστοροδήμου «Τα τεμάχια» (εκδόσεις Βακχικόν, περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ) είναι ένα ταξίδι που ξεκινά από τη Σμύρνη του ’22, περνά από τη Γερμανία της μετανάστευσης της δεκαετίας του ’60 και καταλήγει στην Ελλάδα της κρίσης του 2010.
Πείτε μας λίγα λόγια για «Τα τεμάχια».
Τα Τεμάχια” είναι ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε λίγο μετά την έναρξη της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Τεμάχια αποκαλούσαν οι Γερμανοί, τους μετανάστες που πήγαιναν να εργαστούν στον τόπο τους μετά την υπογραφή της ελληνογερμανικής σύμβασης το 1961.
Η μαζική μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων και μη στο εξωτερικό με την έναρξη της οικονομικής κρίσης αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας αποτέλεσε το έναυσμα για το μυθιστόρημα μου. Φυσικά δεν είναι καινούριο φαινόμενο, συνέβαινε πάντα και γίνεται ακόμη και σήμερα αν εξαιρέσουμε την έναρξη της πανδημίας που σταμάτησε αναγκαστικά αυτήν τη «μεταναστευτική τάση».
Η κεντρική ηρωίδα, η Κατερίνα, είναι μια γυναίκα της διπλανής πόρτας, αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας αλλά θα μπορούσε να είναι ο συγκερασμός πολλών γυναικών που έχω γνωρίσει. Η ίδια αναγκάζεται να ζήσει εις διπλούν τη μετανάστευση των γιων της στο εξωτερικό. Έχοντας βιώσει η ίδια τη μετανάστευση, αυτό τη λυπεί βαθιά παρόλο που τα παιδιά της θα ζήσουν με πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και ποιότητα ζωής. Γι’ αυτήν την απλή γυναίκα της υπαίθρου, ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δε θέλει να δεχτεί και να κατανοήσει. Η ίδια όπως και όλοι οι Έλληνες γονείς και γονείς κάθε ανθρώπου θέλουν τα παιδιά τους να ζήσουν και να προοδεύσουν στη χώρα τους. Αυτή η τόσο αυτονόητη ανάγκη δυστυχώς μοιάζει φενάκη με τα οικονομικά και άλλα δεδομένα που μεταβάλλονται συνεχώς στο παγκόσμιο σκηνικό κάτι που το κατανοήσαμε ακόμα περισσότερο με την πανδημία που βιώνουμε. Σε γενικές γραμμές θέλησα μέσω της ηρωίδας μου, της Κατερίνας, να κάνω μια ιστορική αναδρομή, με απλό και κατανοητό τρόπο, στο πρόσφατο παρελθόν μας από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την πρόσφατή μας οικονομική κρίση γιατί συζητώντας με νέους ανθρώπους συνειδητοποίησα ότι κάποια γεγονότα πολύ αυτονόητα για εμάς τους μεγαλύτερους δεν είναι καθόλου αυτονόητα για εκείνους. Στόχος μου ήταν μέσω αυτής της καταγραφής να υπογραμμίσω ότι τα γεγονότα επαναλαμβάνονται και κάθε στιγμή στη ζωή μας πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα, κάτι που δυστυχώς το βιώνουμε με το χειρότερο σενάριο να επιβεβαιώνεται στις μέρες μας.
Η ηρωίδα θα περάσει από τα χρόνια του πολέμου στη σύγχρονη εποχή ερχόμενη άλλη μια φορά αντιμέτωπη με εικόνες που τη θύμωσαν και την πόνεσαν.
Είναι ένα βιβλίο που μας οδηγεί να ξανασκεφτούμε την πορεία μας ως χώρα και να αναμετρηθούμε και εμείς ως μονάδες με τα προσωπικά μας λάθη και τις επιλογές μας. Επιπρόσθετα ήθελα να μεταφέρω μέσω της ηρωίδας την αγωνία και τον πόνο των ηλικιωμένων ανθρώπων που η μετανάστευση αποτελούσε για αυτούς τρόπο ζωής και αναγκάστηκαν να την ξαναζήσουν μέσα από τα παιδιά και τα εγγόνια τους χωρίς να είναι πραγματικά επιλογή τους. Σε αυτούς αφιερώνω το βιβλίο, στους νέους μας, στους γονείς μου και ιδιαίτερα στη μητέρα που έφυγε την περασμένη χρονιά από τη ζωή.
Ποιο θεωρείτε ότι το μεγαλύτερο ελληνικό ελάττωμα;
Είναι πολλά αλλά αφού πρέπει να διαλέξω ένα θα έλεγα την έλλειψη συλλογικότητας όσον αφορά το κοινό καλό. Υπάρχει η τάση του νεοέλληνα ας βολευτώ τώρα εγώ και μετά βλέπουμε, κάτι που το έχουμε πληρώσει ακριβά σε όλα τα επίπεδα.

«Είναι όλα στη ζωή απάτη» ή υπάρχει κάτι αληθινό;
Φυσικά και υπάρχουν πολλά αληθινά πράγματα. Η ίδια η ζωή, οι ανθρώπινες σχέσεις με τα καλά τους και τα άσχημα τους και φυσικά το ανώτερο όλων η αγάπη. Άλλωστε το έχω γράψει σε ένα ποίημα μου που νομίζω ότι με αντιπροσωπεύει:
Αγάπη όταν υπάρχεις
τον κόσμο αλλάζεις
μικρά μικρά άλματα που γίνονται θαύματα
Τί κερδίζει στο τέλος: το φως ή το σκοτάδι που έχουμε μέσα μας;
Ωραία και δύσκολη ερώτηση. Θα ήθελα να κερδίζει το φως φυσικά, αλλά δυστυχώς δε συμβαίνει πάντα. Γενικότερα όμως όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουν ακόμη και οι πιο σκληροί αντιλαμβάνονται ότι έχουν χάσει μεγάλο μέρος της ζωής τους ακολουθώντας το σκοτάδι και όχι το φως. Όσο νωρίτερα βέβαια ο άνθρωπος κατανοεί την πραγματική ουσία της ζωής, που είναι να χαίρεται με τα απλά καθημερινά πράγματα, τόσο περισσότερο προσπαθεί για το φως και το καλό που έχει μέσα του.
Πότε χάνεται η δύναμη να παλέψει κανείς;
Σίγουρα όλοι φτάνουμε σε ένα σημείο μηδέν στη διάρκεια της ζωής μας, τότε που νιώθουμε ότι δεν υπάρχει πιο κάτω και ότι χειρότερο ήταν να μας συμβεί μας συνέβη αλλά ο άνθρωπος βρίσκει πάντα τη δύναμη να παλέψει γιατί η ίδια η ζωή είναι ανελέητη και αν παραιτηθείς δεν υπάρχει επιστροφή. Φυσικά τα αγαπημένα μας πρόσωπα συμβάλλουν πολύ σε αυτό.
Πώς βιώνετε την περίοδο της καραντίνας;
Η καραντίνα ήταν μια πρωτόγνωρη συνθήκη για όλους. Γενικά είμαι άνθρωπος του σπιτιού και επιδιώκω την απομόνωση, γιατί συνήθως ο χρόνος δε μου φτάνει για να κάνω όλα αυτά που θέλω. Μου έλειψε όμως ο πολιτισμός, το θέατρο, μια συναυλία, μια βόλτα στη φύση χωρίς περιορισμούς. Η αλήθεια είναι ότι βρήκα λίγο περισσότερο χρόνο για διάβασμα, γιατί τα τελευταία χρόνια είχε γίνει και αυτό μια πολυτέλεια. Διάβασα πολύ νεότερη λογοτεχνία, αλλά για πολλούς λόγους επιστρέφω στους κλασσικούς. Από τα νεότερα βιβλία που διάβασα ξεχώρισα τους Πλανήτες της Όλγκα Τοκάρτσουκ.

Ως εκπαιδευτικός τί σχόλιο έχετε να κάνετε για την τηλεκπαίδευση; Πώς αντιμετωπίστηκε από τους μαθητές σας;
Δυστυχώς αναγκαστήκαμε όλοι μας να υποκύψουμε σε αυτή την αναγκαστική συνθήκη παρόλο που ήταν κάτι που δεν επιθυμούσε κανείς, γιατί θίγονται πολλά προσωπικά δεδομένα και ειδικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Τα παιδιά δεν έχουν εξοικείωση και πρόσβαση όπως τα μεγαλύτερα παιδιά και δημιουργούνται μαθητές δύο ταχυτήτων. Υπήρξαν και υπάρχουν πολλά ευτράπελα αφού συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, ειδικά στα μικρότερα παιδιά. Στην αρχή ειδικά δεν μπορούσαν ούτε οι γονείς να ανοίξουν τα μικρόφωνα, να συνδεθούν ή ακουγόταν να μιλάνε όλοι μαζί, συχνά παρέμβαιναν γονείς για να πουν κάτι και πολύ συχνά βιώσαμε όλοι οι εκπαιδευτικοί την ελληνίδα μάνα να προτρέπει το βλαστάρι της: «πες το παιδί μου, αφού το ξέρεις».
Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;
Ναι, γράφω ένα μυθιστόρημα που εξελίσσεται σε ψυχολογικό θρίλερ και μια ποιητική συλλογή με αφορμή την πανδημία. Ελπίζω να δουν και τα δύο το φως της δημοσιότητας κάποια στιγμή.
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Facebook
Twitter
Tumblr
RSS