
Έπειτα από την επιτυχημένη μεταφορά του «Ερωτόκριτου» του Β. Κορνάρου σε graphic novel, οι εκδόσεις Polaris πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησαν «Τα μυστικά του Βάλτου» της Π. Δέλτα σε κόμικς (για το βιβλίο δείτε εδώ). Δημιουργοί οι Γιάννης Ράγκος (Γ.Ρ.), που έκανε τη σεναριακή διασκευή και ο Παναγιώτης Πανταζής (Π.Π.) που επιμελήθηκε την εικονογράφηση.
Πώς επιλέχθηκαν τα «Μυστικά του Βάλτου»;
Π. Π.: Η ομάδα των εκδόσεων Polaris, οι εκδότες μας, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος ,ο Γιώργος Γούσης και ο Γιάννης Ράγκος είχαν την ιδέα να μετατρέψουν σημαντικά κλασσικά λογοτεχνικά έργα σε κόμικς. Η αρχή έγινε με τον «Ερωτόκριτο», στον οποίο ο Γιάννης Ράγκος ήταν ένας από τους συγγραφείς και εγώ ήμουν ο colourist. «Τα μυστικά του βάλτου» είναι το δεύτερο έργο που μετατρέπεται σε κόμικ και ήδη δουλεύεται και το τρίτο της σειράς.
Γ.Ρ.: Θέλαμε κλασσικά κείμενα που να καλύπτουν κάποιες προδιαγραφές, πχ να είναι εμβληματικά στην ιστορία της ελληνικής γραμματείας, να μπορούν να οπτικοποιηθούν, να μας αρέσουν και να απευθύνονται πέραν του ενήλικου αναγνωστικού κοινού και σε πιο νεαρές ηλικίες. Μετά από ένα brainstorming, κάποια κείμενα αποκλείστηκαν λόγω της δυσκολίας στην αποτύπωσή τους, για παράδειγμα κείμενα του Βιζυηνού ή του Καραγάτση λόγω της εσωτερικότητας και των βαθύτερων νοημάτων τους. Έτσι επιλέχθηκαν ο «Ερωτόκριτος» στο παρελθόν και τώρα τα «Μυστικά του Βάλτου».
Πείτε μας για τον τρόπο με τον οποίο εργαστήκατε. Δουλέψατε, μαζί ταυτόχρονα ή ξεχωριστά;
Π.Π.: Ταυτόχρονα θα ήταν καταστροφικό! Για να υπάρξει το κόμικς χρειάζεσαι σενάριο, επομένως πρώτα ξεκίνησε να γράφει ο Γιάννης το πρώτο δείγμα (draft). Ο περιορισμός που είχαμε ήταν ότι το εγχείρημα δεν έπρεπε να ξεπερνά τις 110 σελίδες κόμικς. Το πρώτο draft βγήκε 170 σελίδες! Κάναμε 4-5 drafts για να καταλήξουμε στις 108 σελίδες. Το σχεδιαστικό μέρος ήταν 13 μήνες εντατικότατης δουλειάς.
Το πιο σημαντικό βήμα, όμως, για μένα όλης της έρευνας ήταν ένα ταξίδι στη Μακεδονία, ακολουθώντας τα βήματα των χαρακτήρων. Ο βάλτος δεν υπάρχει πια, αλλά η μορφολογία του τί υπάρχει γύρω, με βοήθησε αρκετά. Έβγαλα πάνω από 2.000 φωτογραφίες, μελέτησα το τοπίο, είδα κτίσματα που σώζονται. Μάλιστα βρήκα την κάτοψη ενός αρχοντικού της εποχής, στην οποία βασίστηκα για να σχεδιάσω τον χώρο, σε δυο καρέ.
Γ.Ρ.: Εγώ ξεκίνησα διαβάζοντας πάλι το βιβλίο, αυτή τη φορά όχι μόνο ως απλός αναγνώστης, αλλά κάνοντας ένα «επαγγελματικό» διάβασμα, έχοντας στο μυαλό μου ότι πρέπει αυτό το κείμενο να το αποδώσω κάπως. Το ίδιο έκανε και ο Παναγιώτης. Η συγγραφή διήρκεσε περίπου ένα χρόνο, διαβάσαμε πολύ με τον Παναγιώτη γύρω από το κείμενο, ιστορικές και φιλολογικές πηγές. Προσπαθήσαμε να μην αλλοιώσουμε το βασικό χαρακτήρα του βιβλίου, την ιστορική και την αφηγηματική του γραμμή και διατηρήσαμε τα λογοτεχνικά και ιδεολογικά μοτίβα του.
Ποιο αγαπημένο σας βιβλίο θα θέλατε να δείτε σε κόμικς;
Γ.Ρ.: Είναι πολλά. Αν με ρωτάς ποια θα ήθελα εγώ να διασκευάσω είναι «Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη» του Γιάννη Μαρή ή τον «Κίτρινο Φάκελο» του Καραγάτση. Υπάρχουν και άλλα κείμενα που αγαπώ πολύ, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι θα μπορούσαν να γίνουν κομικς, πχ «Η Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη, «Ποιος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου» του Βιζυηνού και ο «Οιδίποδας Τύραννος» του Σοφοκλή.
Π.Π.: Βασικά προτιμώ να κάνω πρωτότυπη δουλειά γράφοντας κόμικς, αν και η διασκευή που κάναμε με τα «Μυστικά» ήταν ίσως η πιο έντονη εμπειρία στην μέχρι τώρα καριέρα μου στο κόμικς.
Ποιο το μεγαλύτερο πλεονέκτημα και μειονέκτημα να μετατραπεί ένα κλασσικό μυθιστόρημα σε κόμικς;
Π.Π.: Το ότι ο κόσμος γνωρίζει το κείμενο μπορεί να αποτελέσει παράλληλα πλεονέκτημα και μειονέκτημα. Πλεονέκτημα γιατί μπορεί ο αναγνώστης να το περιμένει και μειονέκτημα γιατί ίσως το έχει αλλιώς στο μυαλό του. Επίσης πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι η δομή και η κεντρική ιδέα έχει επιβιώσει στο πέρασμα των χρόνων και έτσι έχεις να κάνεις με κάτι που ενδιαφέρει τον κόσμο.
Γ.Ρ.: Πλεονέκτημα είναι ότι έχεις μια ιστορία δοσμένη, που την ξέρεις και δεν την «ψάχνεις», ξέρεις τους χαρακτήρες και τη δομή. Το μειονέκτημα είναι ότι πρέπει να έχεις βαθιά γνώση του κειμένου, ακριβώς για να μπορέσεις να μείνεις στο «πνεύμα» του βιβλίου. Ειδικά το συγκεκριμένο βιβλίο έχει 75 επανεκδόσεις από το 1937, σχεδόν μία επανέκδοση το χρόνο, οπότε είναι μεγάλο το «βάρος» που κουβαλά η οποιαδήποτε προσπάθεια διασκευής του.
Κύριε Πανταζή, γράφετε και μουσική. Όταν δουλεύατε τα «Μυστικά του Βάλτου» είχατε κάποιο συγκεκριμένο σκοπό ή τραγούδι στο μυαλό σας;
Π.Π.: Γενικά τη μουσική που ακούω, πχ πχ Βurial, Oneohtrix Point Never, όμως ένα συγκεκριμένο κομμάτι με το οποίο ξεκινούσα την ημέρα μου όταν σχεδίαζα ήταν το «Control» του Kendrick Lamar.
Ετοιμάζετε κάποια νέα δουλειά;
Π.Π.: Σε λίγες ημέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, ένα εφηβικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Ηλιόπουλου με τίτλο «Ποδοσφαιρομανία» με δική μου εικονογράφηση, για παιδιά που το όνειρό τους είναι να γίνουν ποδοσφαιριστές.
Γ.Ρ.: Εδώ και λίγες ημέρες κυκλοφορεί ο συλλογικός τόμος «BalkaNoir» από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πρόκειται για ένα μεγάλο και σύνθετο project, με το οποίο ο εξαίρετος αστυνομικός συγγραφέας και φίλος Βασίλης Δανέλλης και εγώ ασχοληθήκαμε συστηματικά τα τελευταία δύο χρόνια. Για μένα είναι ένας τόμος-αναφορά, που περιέχει είκοσι ένα πρωτότυπα διηγήματα σημαντικών σύγχρονων συγγραφέων της αστυνομικής λογοτεχνίας από επτά βαλκανικές χώρες -την Ελλάδα (συμμετέχουμε με διηγήματά μας ο Ανδρέας Αποστολίδης, ο Δανέλλης κι εγώ, ενώ το εισαγωγικό κείμενο για τη χώρα έχει γράψει ο Φίλιππος Φιλίππου), τη Βουλγαρία, την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβενία και την Τουρκία (περισσότερα για το βιβλίο μπορείτε να δείτε εδώ)-, γραμμένα «κατά παραγγελία» για αυτή την έκδοση. Επίσης δουλεύω ένα νέο αστυνομικό μυθιστόρημα και ξανασυνεργάζομαι με το Γιώργο Γούση σε ένα νέο δικό μας κόμικ μυθοπλασίας, το οποίο προβλέπεται να κυκλοφορήσει τους πρώτους μήνες του 2019.
Και τελευταία ερώτηση από την επικαιρότητα: Ποια χώρα προβλέπετε να κερδίζει στο Μουντιάλ;
Π.Π.: Η Ουρουγουάη.
Γ.Ρ.: Το ποδόσφαιρο, μαζί με τη θρησκεία, αποτελούν τα μοναδικά παγκόσμια κοινωνικά φαινόμενα των καιρών μας. Δεν έχει να κάνει με το αν το βλέπουν μόνο οι άνδρες ή και οι γυναίκες. Σε μεγάλες διοργανώσεις, όπως το Μουντιάλ, το θέαμα μπορεί να είναι τόσο υψηλής αισθητικής αξίας, που να αγγίζει τα όρια της καλλιτεχνικής πράξης. Τώρα για το φετινό Μουντιάλ δεν μπορώ να κάνω πρόβλεψη, μ’ αρέσουν οι λατινοαμερικάνικες ομάδες, η Κροατία και η Γαλλία, αλλά από τη μία έχουν πέσει όλες οι καλές ομάδες, οπότε όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
(Σημείωση: την ώρα που διδόταν η συνέντευξη δεν είχε αποκλειστεί καμία εκ των ανωτέρω ομάδων).
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Facebook
Twitter
Tumblr
RSS