Κοραής Δαμάτης: «Ό,τι ακριβότερο σήμερα είναι ο χρόνος, σε οποιαδήποτε συναλλαγή»

Ένα ιδιαίτερο βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Βακχικόν. Τίτλος του «Αφορμές» και συγγραφέας του ο Κοραής Δαμάτης (περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ). Πολυπράγμων ο συγγραφέας, καθηγητής, σκηνοθέτης, ηθοποιός αποτύπωσε μέσω 107 μικρών διηγημάτων, αφηγημάτων ζωής, ένα «εξομολογητήριο» σκέψεων, στιγμών και συναισθημάτων. Ένα βιβλίο που με ή χωρίς ιδιαίτερη αφορμή αξίζει να διαβάσει κανείς…

Κύριε Δαμάτη, πείτε μας λίγα λόγια για τις «Αφορμές».

Οι Αφορμές γράφτηκαν τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Εκατόν επτά μικρές ιστορίες με υπέροχα ζωγραφικά έργα της Σοφίας Κουκουλίνη. Οι περισσότερες είναι περιστατικά από τη ζωή μιας πόλης, από εξαιρετικά γεγονότα που ‘κρύφτηκαν’ απ’ τα δελτία ειδήσεων, από μια ξεχασμένη φωτογραφία που έπεσε από ένα βιβλίο, από κουβέντες του δρόμου, από ένα τηλεφώνημα φίλου… Ακόμα αφορμές στάθηκαν και κάποια γεγονότα που τα έφερε η μνήμη μου, ξεθωριασμένα εκ πρώτης όψεως, που όμως απαίτησαν να ασχοληθώ μαζί τους με αποτέλεσμα να συμπεριληφθούν κι αυτά στις Αφορμές. Αυτό που είχε ενδιαφέρον, πέρα από τις αφετηρίες των ιστοριών, είναι ο τρόπος γραφής τους που ήταν πρωτόγνωρος για μένα. Να πω μια ιστορία με όσο λιγότερα λόγια μπορώ. Συμπύκνωση. Όσο γίνεται λιγότερες λέξεις χωρίς να στερεί κάτι από το γεγονός, και μαζί η κάμερα σε συνεχές γκρο πλαν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Κουβαλάτε κάποιο «παλιό τραύμα»; 

Περισσότερα από ένα τα παλαιά μου τραύματα. Και δεν τα κουβαλάω πια. Εδώ και χρόνια τα έχω βάλει σε περίοπτη θέση, συνομιλώ μαζί τους και δεν ξεχνάω ποτέ στο τέλος να τα ευχαριστήσω. Έτσι κι αλλιώς τους οφείλω. Καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό αυτό που είμαι, αυτά που έζησα, -όπως τα έζησα- αυτά που έφτιαξα, έγραψα, αυτά που μοιράστηκα με τους άλλους.  Ευλογημένα τα παλαιά σου τραύματα αν δεν τα αρνηθείς, αν φροντίσεις να μη μείνουν παραπονεμένα.   

Ποια η σχέση σας με το χρόνο; 

Αμφίδρομη εδώ και χρόνια. Ό,τι ακριβότερο σήμερα ο χρόνος, σε οποιαδήποτε συναλλαγή σου. Ο χρόνος δεν είναι πια χρυσός. Είναι δέκα φορές ακριβότερος, ίσως και παραπάνω. Μιλάω για το χρόνο που δείχνει το ρολόι. «…Αλλά αυτό δεν είναι χρόνος. Ο χρόνος του ρολογιού ψεύδεται, αγγίζει τα όρια του παρά φύση, μια υποτυπώδη, χαζή ανάγκη, κοροϊδεύει τους ανθρώπους. Πώς να τα βάλεις στο ίδιο καλάθι, τον αμείλικτο χαμηλότονο χτύπο που σε κυνηγάει, με το ελεύθερο πέταγμα; Δεν χωράνε. Ο χρόνος είναι ύλη ρέουσα και διαφανής, είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών και συ πλέεις σαν μεγάλο έμβρυο μες στην χαώδη του κοιλιά»*. Με αυτόν τον χρόνο προσπαθώ να ζήσω, να βρω κάποιαν άκρη…   

«Άραγε, τα ξαναβρίσκουμε όταν επιστρέφουμε»; 

Τα ξαναβρίσκουμε… με όψη, ίσως, λίγο αλλαγμένη, μπορεί κι ο τόνος της φωνή τους να έχει αλλάξει, όμως το άρωμά τους μέσα σου έχει παραμείνει ανεξίτηλο.

«Γιατί να λέμε αλήθεια»;

Γιατί έτσι μας μάθανε. Ότι αυτό είναι το σωστό. Έτσι πρέπει. Όμως θέλει προσοχή. Δεν αντέχεται η πραγματική αλήθεια, δεν είναι σαν την κατά συνθήκη αλήθεια…που κουβέντα να γίνεται… Και δεν μιλάω για τις κοινωνικές, πολιτικές αλήθειες, αυτές να λέγονται σταράτα και χωρίς πολλά λόγια. Μιλάω για τις άλλες, τις προσωπικές αλήθειες, των φίλων, του έρωτα, της οικογένειας, της ασθένειας, της απώλειας…δεν είναι πάντα έτοιμος ο άλλος να ακούσει αλήθειες, οπότε, αν πραγματικά νοιάζεσαι για αυτόν, και όχι για σένα που κομπάζοντας κραδαίνεις το όπλο ως υπέρμαχος… εγώ λέω πάντα την αλήθεια!… τότε θα πρέπει να σκεφτείς δύο φορές τι πρέπει να πεις, ειδάλλως να σωπάσεις.     

Αν σας ζητούσαμε να σκηνοθετήσετε τη σκηνή της απόλυτης ευτυχίας, πώς θα ήταν αυτή;

Η ανθρώπινη φυλή απόλυτα συμφιλιωμένη με τη φύση.

Ποιο πιστεύετε ότι ήταν το πιο θετικό και αρνητικό χαρακτηριστικό που μας άφησε η καραντίνα;

Το θετικό δεν το έχω βρει ακόμα, το αρνητικό είναι η αμηχανία μιάς ξεκάθαρης προοπτικής.  

Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;

Όχι. Είναι η εποχή που το σκέφτομαι.

Σας ευχαριστούμε πολύ!

*Αποσπάσματα από το μυθιστόρημα «Το Σπίτι Μόνο» του Κοραή Δαμάτη, εκδόσεις Γαβριηλίδη

Δείτε επίσης στιγμιότυπα από την παρουσίαση του βιβλίου στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου:

Παρουσίαση του βιβλίου του Κοραή Δαμάτη «Αφορμές» – Clevernews