Μπορεί η χημεία να μην ήταν το καλύτερό μας μάθημα στο σχολείο, όμως ίσως να είχαμε διαφορετική γνώμη αν είχαμε διαβάσει το νέο βιβλίο του Βαγγέλη Νάστου «Είναι ζήτημα χημ…ΙΟΥ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Bell (περισσότερα δείτε εδώ).
Μέσα από μικρές ιστορίες μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα πάντα στη φύση εξηγούνται λογικά μέσω της επιστήμης, αλλά και πώς να διαχειριστούμε ζητήματα της καθημερινότητας.
Κύριε Νάστε, πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.
Ξεκινώντας από τον λίγο περίεργο τίτλο, το «Είναι ζήτημα χημ…ΙΟΥ» ενσωματώνει στο βασικό μου μότο, ότι σχεδόν τα πάντα είναι ζήτημα χημείας, τα 3 αυτά γραμματάκια που υποδηλώνουν μια ξεκάθαρη απέχθεια και που δυστυχώς αποτελούν την συνηθέστερη απάντηση που λαμβάνω κάθε φορά που με ρωτούν με τι ασχολούμαι και απαντώ Χημεία. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο -και ίσως σημαντικότερο βήμα- της μικρής εκστρατείας που ξεκίνησε μέσω της ομώνυμης σελίδας 2 χρόνια πριν, με στόχο τον εξωραϊσμό μιας υπέροχης επιστήμης και την αποκατάσταση του ονόματός της στις καρδιές των πολλών.
https://www.facebook.com/zitimaximiou
Πώς νιώθετε με την ανταπόκριση που έχουν οι δημοσιεύσεις σας στα social media;
Η ανταπόκριση του κόσμου ομολογώ πως με εξέπληξε. Στους πρώτους τρεις μήνες η σελίδα έφτασε τους 12.000 ακολούθους κι οι αντιδράσεις ήταν πολύ ενθαρρυντικές. Ο κόσμος έδειχνε διατεθειμένος να δώσει στη Χημεία τη δεύτερη ευκαιρία που της άξιζε, κάτι που μου έδινε μεγάλη χαρά και την απαραίτητη ώθηση για να συνεχίσω. Η σελίδα έχει πια αγγίξει τους 30.000 ακολούθους και συνεχίζουμε δυναμικά. Το σημαντικότερο όλων, είναι ότι έχουμε δημιουργήσει μια όμορφη γωνιά στο facebook, όπου χιλιάδες άνθρωποι από κάθε μέρος της Γης ανταλλάσσουν απόψεις και μοιράζονται πληροφορίες πάντα με κόσμιο τρόπο, κάτι που μέσα στην τοξικότητα των social media μόνο αυτονόητο δεν μπορεί να θεωρηθεί.
Γιατί όταν ακούμε για χημεία κάνουμε «ιου»;
Συνηθίζω να λέω πως είναι αδικημένη η επιστήμη μου και το πιστεύω βαθιά. Ίσως να φταίει ο τρόπος που διδάσκεται στα σχολεία, ίσως να φταίνε τα κακογραμμένα βιβλία κι ο περιορισμένος χρόνος που της διατίθεται σε κάποιες τάξεις, που δημιουργούν μια αυτόματη αποστροφή. Αρκεί να φανταστείτε ότι στη Β’ Λυκείου δεν υπάρχει Χημεία κατεύθυνσης. Στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Δευτέρας, η Χημεία καταλαμβάνει μόλις 2 ώρες και δεν συμπεριλαμβάνεται καν στα εξεταζόμενα μαθήματα στο τέλος της χρονιάς. Οι μαθητές καλούνται να αφομοιώσουν δυσνόητες έννοιες, πολύπλοκες ενώσεις και αντιδράσεις, χωρίς να έχουν την παραμικρή ιδέα για τις εφαρμογές τους στην καθημερινή τους ζωή, που είναι άπειρες!
Τα παιδιά μισούν αυτό που αδυνατούν να καταλάβουν. Όταν προσπαθούν μια, δυο, τρεις φορές χωρίς αποτέλεσμα, λένε «δεν μ’ αρέσει» κι αν περάσουν σ’ αυτήν την όχθη, κάθε προσπάθεια αντιστροφής του κλίματος μοιάζει εξ ορισμού καταδικασμένη.
Οι γνώσεις χημείας βάζουν κάποιον σε πειρασμό για περίεργες πράξεις;
Μια συνηθισμένη ερώτηση που γινόταν ανέκαθεν από εφήβους με μάτια ορθάνοιχτα από την έξαψη, ήταν το αν είναι εύκολο να φτιάξουμε εκρηκτικά! Μετά την επιτυχία της σειράς Breaking Bad, η ερώτηση αυτή αντικαταστάθηκε από το αν είναι εύκολο να παρασκευάσουμε μεθαμφεταμίνη! Η αλήθεια είναι πως πιθανόν να γνωρίζουμε τον τρόπο, άλλα όπως σε όλα στη ζωή εμείς επιλέγουμε ποιον δρόμο θ’ ακολουθήσουμε. Δεν χρειάζεται κάποια εξειδικευμένη γνώση, για παράδειγμα, για να ληστέψεις ένα περίπτερο, αλλά συνειδητά επιλέγεις να απορρίψεις την συγκεκριμένη επιλογή.
Αν μπορούσατε να συναντηθείτε με τον Νεύτωνα, τι θα συζητούσατε;
Θα ήταν πραγματικά υπέροχο αν υπήρχε η δυνατότητα να συναντήσεις ανθρώπους με τόσο λαμπερά μυαλά, που άλλαξαν το ρου της επιστήμης. Θα ρουφούσα κάθε λέξη, θαρρώ ότι θα αρκούσε απλά να αναπνέω δίπλα του για να γίνω πιο σοφός! Και θα τον ενημέρωνα πως το πείραμά του με το οποίο ανέλυσε το ηλιακό φως με πρίσμα θα γινόταν, 300+ χρόνια αργότερα, εξώφυλλο σε δίσκο των Pink Floyd!
Το να ξέρει κανείς τόσο καλή χημεία διευκολύνει ή δυσκολεύει τη ζωή του;
Τη διευκολύνει σε αφάνταστο βαθμό. Είναι όμορφο να γνωρίζεις πράγματα που μπορούν να κάνουν την καθημερινότητά σου απλή κι εύκολη. Πώς να καθαρίζεις κρεμμύδια χωρίς να κλαις και πώς να διώχνεις τη μυρωδιά τους από τα χέρια σου, ποιες τροφές είναι εν δυνάμει επικίνδυνες για το σκυλάκι σου και γιατί, πώς να αντιμετωπίσεις το τσίμπημα μιας σφήκας ή μιας μέλισσας, πόσα λίτρα νερό θα μπορούσαν να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία σου, πόση ραδιενέργεια έχουν οι μπανάνες που τρως κι αν κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και τόσα πολλά ακόμα!
Η χημεία όμως δεν περιορίζεται στο παρόν. Ανοίγει ένα παράθυρο στο μέλλον, ώστε να σκύψουμε και να μπορέσουμε να δούμε τι πρόκειται να συμβεί στις ζωές μας σε λίγα χρόνια, όπου δηλητηριώδη μανιτάρια θα αντικαταστήσουν τις μπαταρίες των κινητών μας, φυτά θα φωτίζουν τους δρόμους αντικαθιστώντας τις λάμπες, μια συγκεκριμένη απόχρωση του λευκού θα είναι σε θέση να αντιστρέψει ακόμα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το 2ο πιο ακριβό υλικό στον κόσμο, τα φουλερένια, θα μπορέσουν να δώσουν ακρίβεια εκατοστού στα gps και πολλά ακόμα που μέχρι σήμερα διαβάζαμε μόνο σε βιβλία φαντασίας.
Ποιο είναι το πείραμα που σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση;
Πρόκειται για το μακροβιότερο πείραμα της ιστορίας και υπάρχει μάλιστα σαν διήγημα στο βιβλίο! Ξεκίνησε το 1927, στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ, στην Αυστραλία και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα! Σκοπός του πειράματος ήταν να αποδειχθεί πως η πίσσα σε θερμοκρασία δωματίου είναι υγρή, γι’ αυτό κι ο καθηγητής Thomas Purnell τοποθέτησε ένα κομμάτι της σε ένα γυάλινο χωνί και τρία χρόνια μετά ξεσφράγισε το κάτω άκρο του.
Η πίσσα είναι εκατό δισεκατομμύρια φορές πιο παχύρρευστη από το νερό και δέκα εκατομμύρια από το μέλι. Για να φανταστείτε πόσο παχύρρευστη είναι, αρκεί να σκεφτείτε πως μέχρι σήμερα έχουν πέσει μόνο 9 σταγόνες.
Το απίστευτο όμως ήταν πως μέχρι το 2014 κανείς δεν είχε δει μια σταγόνα να πέφτει! Η κατάρα της σταγόνας χτυπούσε ξανά και ξανά. Το 1979 ο John Mainstone, ο επιστήμονας που είχε αναλάβει την παρακολούθηση του πειράματος, έχασε την πτώση για μια ημέρα, το 1988 για 5 λεπτά καθώς η σταγόνα έπεσε την ώρα που πήγε να ετοιμάσει το τσάι του, ωστόσο δεν το έβαλε κάτω! Έβαλε κάμερες ώστε να μην απαιτείται η φυσική του παρουσία και 12 χρόνια μετά, το 2000, η σταγόνα έπεσε, μα πάλι δεν την είδε κανείς καθώς η πτώση της συνέπεσε με μια 20λεπτη διακοπή ρεύματος εξαιτίας μιας τροπικής καταιγίδας που έπληξε την περιοχή. Οι 2 επιστήμονες που εμπνεύστηκαν το πείραμα πέθαναν χωρίς να δουν ούτε μια σταγόνα να πέφτει. Πρόλαβαν όμως να μπουν στο βιβλίο γκίνες, ως οι κάτοχοι του ρεκόρ για το μακροβιότερο πείραμα στην ιστορία.
Εν τέλει, 3 κάμερες τοποθετήθηκαν στο δωμάτιο, ένα λινκ ανέβηκε στο ίντερνετ και κάπως έτσι η πρώτη πτώση σταγόνας καταγράφηκε το 2014! Το λινκ υπάρχει στο βιβλίο και μπορείτε ανα πάσα στιγμή να δείτε live την σταγόνα που παλεύει για χρόνια να πέσει!
Ο έρωτας είναι θέμα χημείας. Έχουμε καμία συνταγή επιτυχίας;
Τα πάντα είναι ζήτημα χημείας, πόσο μάλλον ο έρωτας. Ένα κεφάλαιο του βιβλίου (η Χημεία του έρωτα) εξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα και το μυαλό μας όταν ερωτευόμαστε, αλλά η συνταγή γι’ αυτήν την απίστευτη έκρηξη των ορμονών δυστυχώς δεν είναι γνωστή! Ίσως και καλύτερα βέβαια, γιατί τότε το βιβλίο δεν θα αποτελούνταν από διηγήματα αλλά από μακροσκελείς λίστες με μαντζούνια, που κάποιος μαγικός συνδυασμός τους θα οδηγούσε σε αυτόματους -προκαθορισμένους- αιώνιους έρωτες!
Ετοιμάζετε νέα δουλειά;
Πάντα υπάρχει κάτι στα σκαριά, πάντα κάτι θα διαχειμάζει στο κουκούλι της μεταμόρφωσης περιμένοντας να βρει τον δρόμο του στο χαρτί. Ίσως μια συνέχεια του βιβλίου αυτού, ίσως κάτι τελείως διαφορετικό, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ακόμα, αλλά σας διαβεβαιώνω πως στο μέλλον με κάποιον τρόπο θα συναντηθούμε ξανά!
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Facebook
Twitter
Tumblr
RSS