Ευθύς, ειλικρινής, με μια ντομπροσύνη που προκύπτει από το γεγονός ότι είναι Κρητικός (ή μήπως επειδή είναι Υδροχόος;), ο Άρης Σφακιανάκης μας μίλησε για το νέο του βιβλίο «Έξοδος» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος.
Κύριε Σφακιανάκη, πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.
Ένας συγγραφέας ετοιμάζεται να γράψει το καινούργιο του βιβλίο. Για να συγκεντρώσει το υλικό που χρειάζεται, σχεδιάζει να ταξιδέψει σε μια μακρινή πολιτεία –που ωστόσο δεν φανερώνεται ποια είναι αυτή στην αρχή του μυθιστορήματος. Οι φίλοι του προσπαθούν να τον αποτρέψουν: «Είναι διαβολότοπος, τί δουλειά έχεις εσύ εκεί;» επιμένουν. Εκείνος τους αγνοεί, κι έτσι ένα ωραίο πρωί ξεκινάει το ταξίδι του. Όταν πια πλησιάζει στον προορισμό του μαθαίνει κι ο αναγνώστης προς τα πού κατευθύνεται ο συγγραφέας. Πηγαίνει στο Μεσολόγγι, επειδή έχει βαλθεί να γράψει για την περίφημη Έξοδο των ηρωικών πολιορκημένων. Μονάχα που αντί να βρεθεί σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, χάρη σ’ ένα ολίσθημα του χρόνου, σε μια σκουληκότρυπα χρονική, βρίσκεται να τριγυρίζει στην Ιερή Πόλη δυο βδομάδες πριν πραγματοποιηθεί η γνωστή μας Έξοδος. Και γράφει την ιστορία που σχεδίαζε να αφηγηθεί μέσα ακριβώς από την καρδιά των γεγονότων. Ταυτόχρονα –γιατί είναι τέτοιος ο χαρακτήρας του- προσπαθεί να αποπλανήσει μια νεαρή Σουλιώτισσα που τυγχάνει να είναι η αγαπημένη γνωστού οπλαρχηγού. Και το πράγμα περιπλέκεται ελαφρώς.
Δεδομένης και της ιστορικής μελέτης που κάνατε, πόσο καιρό σας πήρε να το γράψετε;
Το πιο συναρπαστικό κομμάτι της συγγραφής αυτού του βιβλίου μου ήταν ακριβώς η μελέτη που χρειάστηκε να κάνω ώστε να μπορέσω να αποδώσω την εποχή και τα γεγονότα της. Διάβασα από Μακρυγιάννη έως Κορδάτο και από Κολοκοτρώνη έως Παλαιών Πατρών Γερμανό. Από τον Γκόρντον έως τον Τρικούπη και από τον Σκαρίμπα έως τον Αμβρόσιο Φραντζή. Η περιήγηση αυτή έκανε υπέροχο το ταξίδι της συγγραφής μου. Και η παράθεση της βιβλιογραφίας στο τέλος του βιβλίου μου κρύβει την ελπίδα μου μήπως εμπνεύσω σε κάποιον άλλον αναγνώστη την επιθυμία να διαβάσει κι εκείνος με τη σειρά του κάποιο από τα πονήματα εκείνα που έγραψαν σπουδαίοι άνθρωποι. Εμένα μου πήρε κάπου τρία χρόνια να τα μελετήσω κι άλλα δυο χρόνια να γράψω το βιβλίο. Μια εξαίσια πενταετία.
Μας είχατε συνηθίσει σε εντελώς διαφορετικού στυλ βιβλία, ποια η αφορμή να γράψετε ένα βιβλίο όπως αυτό;
Αφορμή στάθηκε το βίτσιο της ίδιας της ζωής να παίζει περίεργα παιχνίδια. Πριν από έξι περίπου χρόνια έτυχε να αγοράσω το σπίτι όπου κατοικώ σήμερα. Είναι ένα όμορφο σπίτι σε μια άθλια περιοχή. Το πιο άσχημο ωστόσο ήταν η ονομασία της οδού όπου βρισκόταν το σπίτι που τόσο άσκεφτα αγόρασα. Οδός Κασομούλη. Τι κακόηχο όνομα, σκεφτόμουν. Κι ύστερα, μα ποιος επιτέλους είναι αυτός ο Κασομούλης που έδωσαν το όνομά του σε δρόμο της Αθήνας; Με έτρωγε η περιέργεια. Όταν έμαθα ότι επρόκειτο περί ενός αγωνιστή του 1821 ο οποίος υπήρξε γραμματικός του διαβόητου οπλαρχηγού Στορνάρη κι ότι μάλιστα είχε γράψει ένα πεντάτομο έργο με τίτλο Στρατιωτικά Ενθυμήματα, εννόησα πως δεν είχα αγοράσει τυχαία το σπίτι μου σε αυτόν το δρόμο. Κάτι με είχε οδηγήσει ως εκεί. Αγόρασα και διάβασα το βιβλίο του Κασομούλη (και τους 5 τόμους). Ο Κασομούλης είχε βρεθεί μέσα στην πολιορκία του Μεσολογγίου και την είχε μάλιστα καταγράψει λεπτομερώς. Κατάλαβα ότι ο άνθρωπος εκείνος που μέχρι τότε δεν είχα ιδέα ποιος ήταν, μου έδειχνε τώρα το μονοπάτι. Κι έτσι ξεκίνησα το βιβλίο μου.
Αν μπορούσατε να επιλέξετε να ζήσετε σε άλλη εποχή (σε παρελθόν ή μέλλον), ποια θα ήταν αυτή;
Πάντα με έλκυε το μέλλον. Το απώτατο μέλλον για την ακρίβεια. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος θα ήθελα να ζήσω από κοντά το τέλος του κόσμου. Εκείνες τις τελευταίες ημέρες της ανθρωπότητας στη γη. Να βιώσω την έσχατη συλλογική αγωνία των ομοφύλων μου. Αυτό δεν με κατατάσσει αυτομάτως στους μισάνθρωπους ελπίζω.
Θα κάνατε (ή έχετε κάνει) ποτέ μια επιλογή στη ζωή σας, ενώ ήσασταν σίγουρος εκ των προτέρων ότι είναι λάθος;
Δεν πιστεύω να με κατηγορείτε για ηλιθιότητα. Ποιος κάνει μια τέτοια επιλογή ενώ γνωρίζει πως είναι λάθος εκ των προτέρων; Έκανα πολλές επιλογές που αποδείχτηκαν λάθος εκ των υστέρων: Παντρεύτηκα, ταξίδεψα με λάθος άτομα, συνεργάστηκα με ανίκανους ανθρώπους, αγόρασα κακογραμμένα βιβλία, ερωτεύτηκα γυναίκες Διδύμους, ότι όμως έκανα λάθος στις επιλογές μου αυτό αποδείχτηκε μόνο εκ των υστέρων. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου μαζοχιστή –βέβαια ούτε σαδιστή τον θεωρώ. Είμαι ένας ουμανιστής Υδροχόος.
Ποια είναι η μεγαλύτερη «έξοδος» που κάνατε ποτέ στη ζωή σας;
Η Έξοδος δεν είναι ποτέ λάθος. Το λάθος είναι να μένεις σε μια κατάσταση πολιορκίας, είτε σχέση λέγεται αυτή, είτε γάμος, είτε αίρεση θρησκευτική, είτε κάθε λογής εξάρτηση. Οπότε, αν μπορώ να μιλήσω, θα είναι για μια έξοδο που δεν έγινε. Είχα μόλις προσληφθεί στο Δημόσιο ως ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας όταν γνώρισα μια γυναίκα που έμενε στη Νέα Υόρκη. Μου ζήτησε να τα εγκαταλείψω όλα και να πάω να ζήσω μαζί της. «Τι λογής συγγραφέας θα γίνεις στην Αθήνα;» μου έλεγε. «Αν τολμάς πρέπει να δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου στη Νέα Υόρκη». Δεν αποτόλμησα την έξοδο. Προτίμησα να μείνω δήμαρχος στο χωριό παρά να δοκιμάσω την τύχη μου στην πόλη. Θεωρώ πως διέπραξα ολίσθημα ζωής. Πάντα θα αναρωτιέμαι τι θα είχα απογίνει, αν…
Υπάρχει κάτι στην εποχή μας για το οποίο έχετε χάσει την πίστη σας;
Έχω χάσει την πίστη μου στους Έλληνες. Δεν μιλάω μόνο για τους πολιτικούς, μιλώ για το σύνολο της φυλής που κατοικεί σ’ αυτή τη χώρα. Η απαιδευσία που μας ταλανίζει εδώ και χρόνια, η εγκληματική μας αδιαφορία προς τον δημόσιο χώρο, η προσβλητική απαρέσκεια προς τον συνάνθρωπο, η κακογουστιά στην αρχιτεκτονική, η ψευδοευσέβεια, η αγένεια και οι προλήψεις δημιουργούν ένα μίγμα χαρακτηριστικών που το συναντάει κανείς μόνο στους πιο σκοτεινούς abstrait πίνακες του Τζάκσον Πόλοκ. Ευτυχώς, διατηρούμε κάτι άσβεστο: την ελληνική μας γλώσσα.
Ετοιμάζετε κάποια νέα δουλειά;
Ετοιμάζω το επόμενο ιστορικό μου μυθιστόρημα που θα αφορά τα πρώτα δύσκολα χρόνια του νέου ελληνικού κράτους. Το ετοιμάζω στο μυαλό μου, επειδή για την ώρα θέλω να απολαύσω τους κόπους μου από την Έξοδο. Και να διαβάσω βιβλία άλλων συγγραφέων που αγαπώ.
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Facebook
Twitter
Tumblr
RSS