Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη: «Το παρελθόν και ό,τι έχουμε ζήσει καλό ή κακό δεν ωφελεί να το ξεχνάμε»

Το νέο ιστορικό μυθιστόρημα της Ειρήνης Νικολάκη-Καλαμάρη «Η καρδιά του κόσμου» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος μας ταξιδεύει στη Χίο του 17^ου αιώνα, αλλά και πιο πριν στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 (περισσότερα για το βιβλίο δείτε εδώ).

Κυρία Νικολάκη-Καλαμάρη, πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.

Η «καρδιά του κόσμου» το νέο μου ιστορικό μυθιστόρημα αφορά τους μεσαιωνικούς χρόνους της Χίου, του νησιού μου. Βρισκόμαστε στο 1609 όταν ο Ιταλός ζωγράφος Φραντσέσκο Αλμπάνι επισκέπτεται το μαγευτικό νησί της Χίου. Κατά τη διάρκεια της περιήγησής του, ανακαλύπτει στο μοναστήρι της Παναγίας της Σικελιάς μια κρυμμένη γραφή. Είναι μια συγκλονιστική ιστορία των μεσαιωνικών χρόνων του νησιού, ο φλογερός έρωτας δύο νέων του Ευγένιου και της Ζακελίνας, που μετά τον οδυνηρό χωρισμό τους παρασύρονται μακριά, στην πολιορκημένη Κωνσταντινούπολη. Η τυχαία συνάντησή τους με τον ξακουστό Χιωτογενοβέζο πολεμιστή Ιωάννη Ιουστινιάνη Λόγγο θα σφραγίσει ανεξίτηλα το πεπρωμένο τους. Μαζί θα βαδίσουν στα χνάρια του μύθου , καθώς ο Ιωάννης θα διαβαίνει το κατώφλι της ιστορίας. Στις δραματικές μάχες της άλωσης, Έλληνες και Τούρκοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, Βενετοί και Γενουάτες δίνουν αγώνα ζωής και θανάτου ενώ συντελείται η καταστροφή της μυθικής Κωνσταντινούπολης. Το έργο ήταν απαιτητικό και επίπονο με διάρκεια 4 ετών έρευνας και συγγραφής.

Τι είναι για εσάς αφετηρία;

Κάθε αφετηρία σηματοδοτεί πάντα μια αρχή, ένα νέο ξεκίνημα, μια καινούργια επιθυμία. Για μένα σημαίνει το θεμέλιο για την έναρξη ενός τολμηρού ταξιδιού της σκέψης και της ψυχής. Όμως οι αφετηρίες στη ζωή μας δεν είναι μόνο μία είναι πολλές. Στιγμές και καταστάσεις έρχονται και φεύγουν και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα και αδιέξοδα με αισιοδοξία και με θετικά συναισθήματα. Στις δικές μου αφετηρίες που ξεκινούν με θάρρος και προσμονή καιροφυλακτεί το άγνωστο, το απρόοπτο, όπως συμβαίνει σε κάθε ταξίδι. Αλλά αυτό είναι που κάνει την πορεία συναρπαστική και περιπετειώδη με απρόσμενες καταλήξεις, ενίοτε απογοητεύσεις και προβληματισμούς. Όμως μια και μόνη σκέψη με κυριαρχεί. Δεν είναι αργά για ένα νέο ξεκίνημα μια νέα αρχή.

Αν υπήρχε τρόπος «θα θέλατε να μάθετε να ξεχνάτε»;

Το παρελθόν και ό,τι έχουμε ζήσει καλό ή κακό δεν ωφελεί να το ξεχνάμε. Η δύναμη της εμπειρίας και των συναισθημάτων που μας ακολουθούν και μας κατακλύζουν στο διάβα της ζωής μας είναι τεράστια. Για τη λογοτεχνία και ιδιαίτερα για το ιστορικό μυθιστόρημα είναι πηγή καθοδήγησης γνώσης και δύναμης. Γενικότερα μπορούμε να πούμε ότι το παρελθόν είναι εκείνο που διαμορφώνει το παρόν και το μέλλον. Τρόπος για να ξεχαστεί και να το ξεχάσουν και οι άλλοι υπάρχει, αν αφήσουμε τις μνήμες να βυθιστούν στη λήθη κάτι που εγώ – είναι πιστεύω ευδιάκριτο από τις απόψεις μου – δεν θα το επιδίωκα ποτέ.

 Γιατί επιλέξατε να γράψετε για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;

Η Χίος η γενέτειρα μου είναι ένα νησί με ιστορία που επεκτείνεται σε βάθος αιώνων. Τούτη η μακραίωνη ιστορία ήταν που μου έδωσε την ιδέα να ερευνήσω τους μεσαιωνικούς χρόνους του νησιού και συγκεκριμένα τη χρονική περίοδο της γενουατοκρατίας που πολλά κομμάτια της μας είναι άγνωστα. Θεώρησα χρέος μου να γράψω για τον λατρεμένο τόπο και να σώσω από τη λησμοσύνη του χρόνου αυτά τα κομμάτια πριν χαθούν και βουλιάξουν στον ποταμό της λήθης.

Αν μπορούσατε να επιλέξετε στο χρόνο, σε ποια εποχή θα θέλατε να ζήσετε;

Ιδανική εποχή που θα προτιμούσα να ζήσω πιστεύω ότι δεν υπήρξε, αν μπορούσα να επιλέξω θα προτιμούσα να ζήσω από λίγο χρόνο σε κάθε εποχή, για να έχω τη δυνατότητα σύγκρισης και ποιος ξέρει; ίσως τότε να έκανα την επιλογή μου.

Τι είναι δυσκολότερο, ξένος στην πατρίδα σου ή ξένος σε άλλη χώρα;

Η λέξη ξένος έχει ευρύτερη έννοια και ο ορισμός της απασχόλησε και απασχολεί πάντα τους ανθρώπους. Στις στενές ανθρώπινες σχέσεις πιστεύω ότι ο ξένος δεν καθορίζεται από την απόσταση του τόπου αλλά από την απόσταση της ψυχής.

Ξένος σ’ άλλο τόπο από εκείνον της πατρίδας του είναι εκείνος από άλλη χώρα. Στην ενσωμάτωσή του με το περιβάλλον επεμβαίνουν πολλοί παράγοντες. Δουλειά, σχέσεις, ξένη ιδεολογία, γλώσσα κλπ προκαλούν αδιέξοδα, όμως είναι εφικτό να οδηγήσουν σε θετικές εξελίξεις, να διευρύνουν ορίζοντες και να δημιουργηθεί μια νέα αρχή. Ξένος στην πατρίδα σου, βρισκόμαστε σε άλλο βαθύτερο επίπεδο καθώς ανοίγεται χάσμα υπαρξιακό και ιδεολογικό. Η σχέση με τον κόσμο που ανήκεις είναι συγκρουσιακή, θλιβερή και η διαφορετικότητα βιώνεται οδυνηρά. Ορθώνονται τοίχοι απροσπέλαστοι αποξένωσης και μοναξιάς κάνοντας τη συνύπαρξη ακατόρθωτη. Με τούτα τα δεδομένα λοιπόν, σαφώς και θεωρώ ότι είναι δυσκολότερο να ζεις ξένος στον τόπο σου από ξένος σε άλλο τόπο.

Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;

 Ως προς τη σκέψη για ένα μελλοντικό βιβλίο μπορώ να πω ότι περιλαμβάνεται μια ιστορία εποχής που αφορά τους απογόνους του Ευγένιου και τη Ζακελίνας.

Σας ευχαριστούμε πολύ! 

Σας ευχαριστώ πολύ.