Άντυ Παπαδημητρίου: «Η λήθη συχνά δημιουργεί ένα μελλοντικό μοτίβο ίδιων λαθών»

«Προσωπικότητα» είναι το νέο βιβλίο του Άντυ Παπαδημητρίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Bell (περισσότερα δείτε εδώ). Πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου, στην οποία τυλίγονται μυστικά και ψέματα, αλλά ξετυλίγονται αναπάντεχες αλήθειες…

Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.

Το μυθιστόρημά μου «Προσωπικότητα» είναι μία σκοτεινή ιστορία εκδίκησης, ένα δραματικό θρίλερ μυστηρίου. Είναι η ιστορία τριών φίλων, της Αθηνάς, της Άρτεμης και του Πέτρου, και η αναζήτηση των δύο τελευταίων να μάθουν την αλήθεια πίσω από τον μυστηριώδη θάνατο της Αθηνάς. Όμως όσο πλησιάζουν στη λύση του μυστηρίου τόσο πιο σύνθετα και περίπλοκα γίνονται για εκείνους τα πράγματα, αφού αντιλαμβάνονται ότι η φίλη τους δεν ήταν αυτό που πίστευαν. Εκτός της γρήγορης πλοκής και της αγωνίας για τη λύση του μυστηρίου, έχει έντονα κοινωνικά στοιχεία, από το πώς μεγαλώνει ένα παιδί και τα παιδικά τραύματα που φέρει μέχρι τις ψυχοσυνθετικές συνέπειες και την κατάληξή του στο οργανωμένο έγκλημα.

Στο τέλος κερδίζει η μνήμη ή η λήθη;

Γενικώς, άλλοτε κερδίζει η μνήμη και άλλοτε η λήθη. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Η μνήμη μεταφέρει αναγκαστικά και ένα είδος παράδοσης, που κάποιες φορές φέρει θετικό πρόσημο και πολλές φορές αρνητικό λόγω του συντηρητισμού και της δυσκολίας να αναπτυχθούν νέες ιδέες και κουλτούρες. Η λήθη, από την άλλη, συχνά δημιουργεί ένα μελλοντικό μοτίβο ίδιων λαθών από τις γενιές που έρχονται, ξεχνώντας τα τραύματα του παρελθόντος, όμως δίνει τη δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να ξεχνούν τα κωλύματα που τους προσκολλούν στα παλιά προβλήματα και μπορούν να ξεφύγουν με νέα πνοή για ένα καλύτερο αύριο, αποδεσμευμένο απ’ τις αγκυλώσεις και τις εμμονές. Στο συγκεκριμένο βιβλίο η μνήμη θριαμβεύει σε τέτοιο βαθμό που στερεί δυνητικά το υγιές μέλλον των πρωταγωνιστών και τη σκέψη να γλιτώσουν από το κακό πίσω τους, αναπαράγοντας το κακό στο δικό του χρονοδιάγραμμα.

Ο φόβος μάς προστατεύει ή μας αδρανεί;

Δε θα μπορούσε να είναι ερώτηση κλειστού τύπου και να απαντήσω μονολεκτικά. Γονιδιακά ο φόβος είναι ένα απ’ τα πρωταρχικά συναισθήματα του ανθρώπου. Είναι εκεί όντως για να μας προστατεύει, ώστε κάθε νέο βήμα να γίνεται με ασφάλεια και με προσοχή. Όμως, αν κυριαρχούσε πλήρως τότε θα μιλούσαμε για αδράνεια, η οποία θα επέφερε στασιμότητα και τελικά θα οδηγούσε στον θάνατο και τον αφανισμό. Οπότε η ισορροπία έρχεται για να δώσει τη λύση. Πάντα χρειάζεται φόβος, αλλά όχι σε τέτοιον βαθμό που να μας αδρανοποιεί.

Αλλάζει τελικά ο κόσμος;

Ανάλογα απ’ την οπτική γωνία που θα εξετάσουμε το θέμα. Η ιδέα του ανθρώπινου κόσμου θα τολμούσα να πω ότι δεν αλλάζει μέσα στα χιλιάδες χρόνια ιστορίας του. Πρόοδος, Ανάπτυξη, αναζήτηση για το νέο, προσκολλήσεις στην παράδοση και τις δεισιδαιμονίες, πόλεμος και ξανά πρόοδος και ούτω καθεξής. Αυτό που στην ουσία αλλάζει είναι το μέσο, το οποίο δημιουργεί όλη εκείνη την ψευδαίσθηση της αλλαγής σελίδας για το ανθρώπινο είδος. Από την εποχή του χαλκού, μεταφερόμαστε στην εποχή του σιδήρου, μέχρι την εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας. Από τη γραμμική Α στον δυαδικό κώδικα. Από τα ακόντια, στα τανκς και τις πυρηνικές κεφαλές. Βαθιά στον κοινωνικό ιστό, ακόμη δεν έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε πραγματικά συλλογικά, και διαχωρίζουμε τις θέσεις μας απ’ τους άλλους, τους «ξένους», λες και η Γη έχει φτιαχτεί με σύνορα και νομίζουμε όλοι ότι κάτι μας ανήκει από αυτή, διεκδικώντας τον αέρα της ως ατομικό μας αγαθό και δικαίωμα.

Είστε και σκηνοθέτης. Αν ανεβάζατε την «Προσωπικότητα» ποιους ηθοποιούς θα επιλέγατε για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους;

Επειδή είμαι καλύτερος γνώστης της διεθνούς κινηματογραφίας, ιδίως της αμερικανικής, οι επιλογές θα γίνουν απ’ το εξωτερικό χωρίς πολύ σκέψη βέβαια. Για την Άρτεμη, την πρωταγωνίστρια, ταιριαστό προφίλ θα ήταν εκείνο της Emma Stone, που έχει όλα αυτόν τον συναισθηματικό πλούτο και κύκλο που αμφιταλαντεύεται ο συγκεκριμένος χαρακτήρας. Για τον πρωταγωνιστή Πέτρο θα επέλεγα τον Michael Fassbender, για να αποδώσει όλη εκείνη την περίεργη ψυχρότητα στον χαρακτήρα του και τη συσσωρευμένη οργή μέσα του. Για τη νεκρή πρωταγωνίστρια Αθηνά, η επιλογή μου θα ήταν η Krysten Ritter, για να δώσει πνοή στο μυστήριο πίσω απ’ τον χαρακτήρα και τις διαφορετικές πτυχές του. Τέλος, για τον αγαπημένο μας αστυνομικό Γεράσιμο, θα επέλεγα τον Daniel Kaluuya για να δώσει ενδιαφέρον στα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα του ήρωα.

«Είναι οι κενές αναμνήσεις οι καλύτερες;»

Δεν ξέρω. Ίσως ναι, ίσως όχι. Ανάλογα με τα βιώματα του καθενός. Με το πόσο μπορεί ν’ αντέξει την αλήθεια. Με το τι θέλει να θυμάται και τι να απωθήσει. Για μερικούς το ν’ αφήσουν πίσω ένα κομμάτι του εαυτού τους ίσως τους άνοιγε ένα μικρό παραθυράκι προς την ευτυχία. Για άλλους, όμως, το να θυμούνται τα πάντα είναι εκείνο το στοιχείο που τους προσδιορίζει και τους διαμορφώνει την προσωπικότητα που είναι σήμερα. Οπότε, ανάλογα. Βέβαια, δεν έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε, γι’ αυτό και πορευόμαστε με ό,τι μπορούμε για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε, προσπαθώντας να δώσουμε κάποιο νόημα στη ζωή μας, ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει ουσιαστικά.

Στο τέλος κερδίζει το καλό ή το κακό;

Το κακό κερδίζει μερικές μάχες. Στον συνολικό πόλεμο όμως το καλό προηγείται. Αν το ισοζύγιο αλλάξει, τότε το κακό μπορεί να απλωθεί σε τέτοιο βαθμό που να μας αφανίσει, όλους, όλη την κοινωνία. Στατιστικά μιλώντας, με βάση πόσοι άνθρωποι ζουν στον πλανήτη μας και πόσοι είναι πραγματικά κακοί, οφείλω να πω ότι δύσκολα το κακό θα επικρατήσει στο τέλος. Μέσα μας έχουμε όλοι την καλή και την κακή μας πλευρά. Ατομικά, δεν είναι ότι δεν κάνουμε κακά πράγματα, αυτό όμως δεν μας κάνει και απαραίτητα κακούς, καθώς υπάρχει μέσα μια πυξίδα που μας σταματάει απ’ το να προκαλέσουμε τραγικότητα στους γύρω μας. Σπάνια θ’ ακούσουμε κάποιον να έχει όνειρο να γίνει εγκληματίας, όμως πολλά παιδιά θα ήθελαν να γίνουν ήρωες και να σώσουν τον κόσμο. Αυτό, κατ’ εμέ, τα λέει όλα.

Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;

Ναι, με προσωρινό τίτλο «Το Εγώ». Είναι ένα ψυχολογικό δράμα μυστηρίου, και μπαίνω βαθιά στην ψυχοσύνθεση ενός πολύ ιδιαίτερου και σπάνιου χαρακτήρα γεμάτο με νευρώσεις και ψυχώσεις, που όμως προσπαθεί να βρει την ισορροπία του παρ’ όλες τις δυσκολίες και τα ασυνείδητα εμπόδια που συναντάει στον δρόμο του. Θα είναι ένα μυθιστόρημα με έντονη και σύνθετη πλοκή που δε θα σ’ αφήνει να πάρεις ανάσα μέχρι να δεις πού και πώς θα καταλήξει ο πρωταγωνιστής.

Ευχαριστούμε πολύ!