Φωτεινή Ναούμ: «Έχω την αίσθηση πως βιώνουμε μια άκρως επικίνδυνα συντηρητική εποχή»

Το προηγούμενο βιβλίο της έχει πρωταγωνίστρια γυναίκα, τη Ζέλντα («Η Ζέλντα Έφυγε»). Το νέο της βιβλίο της Φωτεινής Ναούμ «Το ιερό φιλί», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Bell, έχει πρωταγωνιστή το Μάρκο (περισσότερα δείτε εδώ). Τελικά το «Ιερό Φιλί» είναι εκείνο που δίνεται ή εκείνο που δε δίνεται, το απωθημένο;

Κυρία Ναούμ, πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο.

Σε αυτό το βιβλίο συναντάμε το Μάρκο. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε μια ιδιαίτερη επαρχιακή, πολυπολιτισμική πόλη. Επάνω είναι το σπίτι που κατοικεί, και κάτω η ταβέρνα των γονιών του. Την κύρια φροντίδα του έχει αναλάβει η γιαγιά του, ωστόσο αισθάνεται έντονη επιρροή από τους γείτονες, τους θαμώνες του μαγαζιού, τις ιστορίες τους, τους στίχους των τραγουδιών που φτάνουν κατευθείαν στην καρδιά του.

Η πορεία του Μάρκου, δείχνει την πορεία ενός ανθρώπου από την παιδικότητα στην ενηλικίωση και όλα αυτά που καθορίζουν τη ζωή ενός ανθρώπου. Αγάπες, πόνοι, φιλίες, απουσίες έρωτες και ανάμεσα σε όλα μια ακατανίκητη τάση φυγής, μια απαλή θλίψη θα έλεγα που τον διαποτίζει και τον «αναγκάζει» να αναζητά παντού κομμάτια του εαυτού του.

Αν θα έπρεπε να περιγράψω με μια λέξη το βιβλίο, θα έλεγα μάλλον, τρυφερότητα.

«Όλος ο κόσμος έχει σίδερα». Ποιο θεωρείτε το «μεγαλύτερο» στην εποχή μας;

Την έλλειψη ελευθερίας. Ξέρετε είναι λιγάκι παράξενο αλλά αισθάνομαι πως ενώ μιλάμε όλη μέρα για ελευθερία, για σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, τις επιλογές του καθενός, έχω την αίσθηση πως βιώνουμε μια άκρως επικίνδυνα συντηρητική εποχή. Αν τολμήσει και ξεστομίσει κανείς κάτι κόντρα σε αυτά που επιτάσσει η εποχή, μαύρη τρύπα που τον έφαγε. Δεν ακούγονται δεύτερες ουσιαστικές γνώμες. Πρέπει να πηγαίνεις με το ρεύμα, ακόμη και αν είσαι διαφορετικός οφείλεις να είσαι αρεστός. Είναι πολύπλοκο και δεν είμαι σίγουρη πως καταφέρνω να το αναπτύξω εδώ, ωστόσο ναι. Τα σίδερα της εποχής μας είναι ο αυτοεγκλωβισμός σε εικόνες, πεποιθήσεις, στρεβλώσεις, που εμποδίζει τον άνθρωπο να είναι γνήσιος. Να είναι αληθινός.

Τι είναι για εσάς πίστη;

Κινητήριος δύναμη στη ζωή. Άλλες μπορεί να είναι ένας άνθρωπος, μια ελπίδα, μια θρησκεία, η φύση, ότι κάνει τον καθένα να μαλακώνει την μοναχικότητα, το πρόσκαιρο της ζωής του, τους φόβους του. Μεγάλο θέμα η πίστη. Την σέβομαι στους ανθρώπους ότι κι αν σημαίνει αυτό. Εγώ πιστεύω πάντα σε κάτι ανώτερο που με γοητεύει και επικοινωνώ και φυσικά, στην αγάπη.

Μαθαίνουν οι άνθρωποι από τα λάθη τους;

Μαθαίνουν. Ίσως απλά χρειαστεί να τα επαναλάβουν αρκετές φορές πρώτα. Και τότε ακόμη, δεν σημαίνει πως θα τα διορθώσουν ποτέ. Ίσως γιατί κάτι κέρδιζαν μέσα από αυτά τα λάθη. Ίσως γιατί δεν ήταν τόσο λάθος τελικά ή γιατί χρειάζεται να τα επαναλάβουν πολλές φορές ακόμη για να μάθουν από αυτά.

Τι σημαίνει για εσάς «ζωή»;

Αναρωτιέμαι από την εφηβεία πως μου χαρίστηκε αυτό το θαύμα, τι συμβαίνει, πως συμμετέχω σε όλο αυτό. Με γοητεύει η ζωή. Με τα πάνω και τα κάτω της. Δεν θέλω να περνάει έτσι. Την θέλω έντονη, γεμάτη, βαθιά και ουσιαστική. Τη θέλω για μένα. Είναι δική μου, μου τη χρωστάω. Είπα κάποτε στον γιο μου και το ίδιο λέω και στον εαυτό μου, το μόνο που οφείλεις σε αυτή τη ζωή, είναι να κάνεις τον εαυτό σου ευτυχισμένο, γαλήνιο, ικανοποιημένο. Στο μέτρο πάντα του δυνατού. Και κάτι παραπάνω 😊

«Οι άνθρωποι που διαβάζουν έχουν μια πηγαία θλίψη»;

Ναι θα μπορούσε. Ίσως από την άλλη όλοι να έχουμε μια πηγαία θλίψη, μόνο που οι άνθρωποι που διαβάζουν μπορούν να την εκφράσουν καλύτερα. Μπορούν να την αναγνωρίσουν, να την εκδηλώσουν. Οι αναγνώστες είναι σε επαφή με όλη την γκάμα των συναισθημάτων, με όλα τα συστατικά της ζωής, ανάμεσα στα οποία, εξέχουσα θέση καταλαμβάνει η θλίψη.

Υπάρχει κάτι για το οποίο νιώθετε νοσταλγία;

Ναι και ευχαριστώ για την ερώτηση. Είναι παράξενο αλλά νιώθω μια απίστευτη νοσταλγία για εποχές, όχι πολύ πίσω από τη δική μας, που δεν έχω ζήσει. Τη νοσταλγώ βαθιά και ανυπόφορα, σαν να υπήρξα πραγματικά εκεί. Έχω υπάρξει βέβαια. Μέσα από τα βιβλία που διάβασα, από εκείνα που έγραψα και από αυτά που έχω φαντασιωθεί.

Ποια είναι η μεγαλύτερη προδοσία που μπορεί να κάνει κανείς στον εαυτό του;

Να τον ατιμάσει. Να τον πουλήσει. Να τον προδώσει. Να απομακρυνθεί από αυτόν. Μπορεί ας πούμε να έχεις γεννηθεί άλογο και να σε αντιμετωπίζουν σε όλη σου τη ζωή σαν να είσαι γαϊδούρι. Να το βλέπεις το άδικο, να το νιώθεις. Μα να φοβάσαι, να μην βρίσκεις τη δύναμη, να μην μπορείς να διεκδικήσεις την αλήθεια σου. Τη μέρα όμως μόλις ξυπνάς και τη νύχτα πριν κοιμηθείς, οφείλεις να στέκεσαι μπροστά στον καθρέφτη σου, μπροστά στον εαυτό σου και να λες με όλο το πείσμα, με όλη την αλήθεια της ψυχής σου, εγώ, είμαι άλογο!

Σημασία δεν έχει λοιπόν τι νομίζουν οι άλλοι για σένα, ή τι αντέχεις να κάνεις εσύ για τον εαυτό σου. Τεράστια σημασία έχει πάντα, να ξέρεις βαθιά μέσα σου ποιος αλήθεια είσαι.

Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;

Ναι γράφω δύο παράλληλα αυτό το διάστημα σε δυο διαφορετικά στυλ. Ένα νοσταλγικό, τρυφερό, ταξιδιάρικο και ένα σύγχρονο, ρεαλιστικό, καυστικό. Δεν ξέρω ποιο θα επικρατήσει μέσα μου. Ίσως στο τέλος ξεπηδήσει ένα τρίτο απ’ το πουθενά.

Ευχαριστούμε πολύ!

Εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σας!